หากพูดถึงไก่ดำ น่าจะเป็นไก่ที่มีราคาแพงที่สุด และเป็นที่นิยมในตอนนี้ เพราะความเชื่อถือที่ว่า เป็นอาหารที่ทรงคุณค่า และเป็นยา โดยมีสรรพคุณ เพิ่มพละกำลัง บำรุงสมอง บำรุงร่างกาย ต้านทานโรคต่างๆ ไก่ดำ คือ ไก่พื้นเมืองที่มีต้นกำเนิดมาจากมองโกเลีย มีรูปร่างสวยงาม มีลักษณะแบบเดียวกับไก่ทั่วไปทุกอย่าง เพียงแต่มีสีดำทั่วทั้งตัวเท่านั้น คือ หนังสีดำ เนื้อสีดำ กระดูกสีดำ และเครื่องในสีดำ แต่ว่าขนไม่มีความจำเป็นต้องเป็นสีดำเพียงอย่างเดียวก็ได้ ไก่ดำพันธุ์แท้
การเลี้ยงไก่ดำ
นิตยสารสัตว์บกมีโอกาสได้กลับมาเยือน “สูงเนินฟาร์ม” อีกครั้ง หลังจากเคยสัมภาษณ์ไปเมื่อหลายปีก่อน ในปัจจุบันสูงเนินฟาร์มบริหารจัดการโดยคุณปณิธิ บุญมา (คุณอาร์ต) และคุณวิไลพร สกุลงาม (คุณปอนด์) เหมือนเดิม และมีการเพิ่มฐานการผลิตอีกที่หนึ่งที่ จ.ชัยนาท
“ถ้าเรื่องปริมาณก็คงจะเท่าๆ เดิม เพราะเราเพาะพันธุ์ลูกไก่มาได้ ก็ขายออกไป และทางสูงเนินฟาร์มไม่มีแนวทางที่จะปรับปรุงสายพันธุ์ หรือผลิตลูกไก่พันธุ์ผสมจำหน่าย จะเน้นการผลิตสายพันธุ์แท้ เลือด 100% เป็นหลัก และในปัจจุบันนี้เรามีฟาร์มอีกที่หนึ่งที่ จ.ชัยนาท ไว้สำหรับเลี้ยงพ่อแม่พันธุ์ แล้วส่งไข่มาฟักที่สูงเนิน เพราะฟาร์มที่ชัยนาทไม่มีตู้ฟักไข่ แล้วส่งลูกไก่ดำไปเลี้ยงต่อที่ชัยนาท ถ้าไก่ดำที่สูงเนินหมด ก็สามารถนำไก่ดำที่ชัยนาทมาเลี้ยงต่อได้ แต่เราจะทำการตลาดแค่ที่สูงเนินที่เดียว” คุณอาร์ตให้ความเห็น
มีพ่อแม่พันธุ์จำนวน 1,000 กว่าตัว
ในปัจจุบันทางสูงเนินฟาร์มมีไก่พ่อแม่พันธุ์จำนวน 1,000 กว่าตัว เป็นไก่ดำมองโกเลียมากที่สุด ตามด้วยไก่ดำอินโด และไก่ซิลกี้ เป้าหมายหลักยังเน้นขายสายพันธุ์แท้เหมือนเดิม แต่ในส่วนของการขายเนื้อนั้นจะมีขายเป็นครั้งคราวให้ลูกค้าเจ้าประจำที่กรุงเทพฯ จะสั่งเป็นไก่ดำชำแหละส่งขายร้านอาหาร และภัตตาคาร
สายพันธุ์ ไก่ดำพันธุ์แท้
- ไก่ดำสายพันธุ์มองโกเลีย (ไก่ดำมองโก) เป็นสายพันธุ์ดั้งเดิมมีถิ่นกำเนิดจากแถบเหนือของมองโกเลีย
ประเทศจีน รูปร่างสวยงาม และแข็งแรง ลักษณะผิวหนังดำ เนื้อดำ กระดูกดำ และเครื่องในดำ แต่จะมีขนอยู่ 3สี ได้แก่ สีดำ สีขาว และสีทอง พ่อพันธุ์โตเต็มที่น้ำหนัก 4-5 กิโลกรัม ส่วนแม่พันธุ์ 3.5 กิโลกรัม อัตราการไข่จะดก ไม่ต่ำกว่า 25-30 ฟอง/รอบ เลี้ยงง่าย ไข่ดก โตไว และทนต่อโรค
- ไก่ดำสายพันธุ์อินโดนีเซีย (ไก่ดำอินโด) มีชื่อตามท้องถิ่นชวาว่า“AyamCemani” เป็นไก่สายพันธุ์หายาก
ของอินโดนีเซีย จะมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว คือ ดำสนิททั้งตัว รวมทั้งหน้าและขน นิยมเลี้ยงเพื่อความสวยงามมากกว่าบริโภค เนื่องจากมีราคาค่อนข้างสูง พ่อพันธุ์โตเต็มที่จะมีน้ำหนัก 3 กิโลกรัม แม่พันธุ์ 2-2.5 กิโลกรัม อัตราการไข่ 10-15 ฟอง/รอบ
- ไก่ดำสายพันธุ์ญี่ปุ่น (ไก่ซิลกี้) มีต้นกำเนิดจากประเทศญี่ปุ่น เป็นไก่สายพันธุ์ที่มีขนนุ่มเป็นพิเศษ มีขนหลาก
หลายสี ขนปุกปุยตัวกลม ทำให้ไก่ซิลกี้ได้รับความนิยมของกลุ่มคนเลี้ยงไก่เพื่อความสวยงาม โตเต็มที่อายุประมาณ 5-6 เดือน อัตราการไข่ 7-10 ฟอง/รอบ ขนาดรูปร่างตัวเมียจะเล็กกว่าตัวผู้ น้ำหนักเฉลี่ยอยู่ที่ 1.5-2 กิโลกรัม ตัวผู้มีความแตกต่างที่หงอนแดง สังเกตได้ในช่วงโตเต็มวัยเหมือนไก่สายพันธุ์ทั่วไป น้ำหนักโดยรวมอยู่ที่ราว 2-2.5 กิโลกรัม
การบริหารจัดการฟาร์มไก่ดำ
“การเลี้ยงไก่ดำนั้นไม่ยาก ชาวบ้านทั่วไปชอบคิดว่าการเลี้ยงไก่ดำนั้นยาก จริงๆ แล้วถ้าเราสามารถเลี้ยงไก่บ้านได้ เราก็สามารถเลี้ยงไก่ดำได้เช่นกัน เพราะมีการจัดการเหมือนกัน การป้องกันโรค การทำวัคซีน เหมือนกับไก่ แต่การเลี้ยงไก่ดำต้องแบ่งโซนสายพันธุ์ให้ชัดเจน เพื่อป้องกันการผสมข้ามสายพันธุ์”คุณอาร์ตให้ความเห็นเรื่องการเลี้ยงไก่ดำ
ส่วนการจัดการของทางฟาร์มก็ยังเหมือนเดิมในแต่ละกันจะให้อาหารและน้ำเปลี่ยนทุกวัน มีการเสริมวิตามินในน้ำให้เป็นครั้งคราว ด้านอาหารยังคงให้อาหารสำเร็จรูปของ บริษัท แหลมทองโพลทริ จำกัด เนื่องจากโรงงานผลิตอาหารอยู่ใกล้ หาซื้อได้ง่าย และใช้มานาน แล้วได้ผลผลิตดี จะให้อาหารตามสูตรที่เหมาะสมกับช่วงอายุและความต้องการของตัวไก่ มีไก่เล็ก ไก่รุ่น และไก่ไข่ ซึ่งในอาหารไก่รุ่นและไก่ไข่
แต่มีการเสริมด้วยหญ้าหวานสับละเอียดเข้าไปด้วย ในอัตราส่วนของอาหารข้นต่อหญ้าหวานเป็น 3:1 การผสมหญ้าหวานเพื่อเพิ่มไฟเบอร์และวิตามินให้ไก่ จะช่วยในเรื่องการขับถ่าย สร้างภูมิคุ้มกันและบำรุงขนให้เงางาม โดยจะใช้หญ้าหวานพันธุ์อิสราเอล เพราะมีโปรตีนสูงกว่าหญ้าทั่วๆ ไป ซึ่งมีโปรตีนสูงถึง 20% เมื่อเทียบกับหญ้าเนเปียร์ที่มีโปรตีนเพียงแค่ 10% เท่านั้น และปลูกง่าย โตเร็ว ใช้เวลาปลูก 2 เดือน สามารถแตกหน่อในกอเดียวกันออกไปเรื่อยๆ และตัดท่อนพันธุ์ไปปลูกหรือขายต่อได้
ส่วนการจัดการด้านสุขภาพ จะมีการถ่ายพยาธิให้ทุกๆ 6 เดือน วิธีการให้จะนำยาถ่ายพยาธิผสมกับอาหาร ส่วนวัคซีนจะให้ครั้งแรกเมื่อลูกไก่อายุ 7 วัน เป็นวัคซีนป้องกันโรคนิวคาสเซิล และโรคหลอดลมอักเสบ และให้ซ้ำอีกทีตอนอายุ 3 เดือน ส่วนพ่อแม่พันธุ์จะให้วัคซีนปีละครั้ง
ไก่ดำแต่ละสายพันธุ์จะมีการแยกกรงเลี้ยงเพื่อป้องกันการผสมข้ามสายพันธุ์ เนื่องจากทางฟาร์มเน้นจำหน่ายลูกไก่ดำสายพันธุ์แท้ 100% เป็นหลัก จึงมีการแบ่งโซนพ่อแม่พันธุ์แต่ละสายพันธุ์อย่างชัดเจน ไข่ที่ได้ก็จะมีการแบ่งว่ามาจากโซนไหน
การฟักไข่
การฟักไข่ในแต่ละรอบ ทางฟาร์มจะรวบรวมไข่ไว้ 3-5 วัน เพื่อให้ได้ลูกไก่เป็นรุ่นๆ เพื่อให้ลูกค้ามั่นใจได้เลยว่าลูกไก่จากฟาร์มเราเมื่อซื้อไปขยายพันธุ์ไม่เกิดเลือดชิดแน่นอน เปอร์เซ็นต์การฟักที่ฟาร์มจะอยู่ที่ประมาณ 80% อุณหภูมิในตู้ฟักประมาณ 37.6 องศาเซลเซียส ความชื้นประมาณ 65% ระยะเวลาในการฟักอยู่ที่ 21 วัน เมื่อลูกไก่ฟักออกมาได้ประมาณ 3-4วัน ลูกไก่เริ่มแข็งแรง จะทำการให้วัคซีน 1 ครั้ง และกกประมาณ 1 เดือน โดยใช้แกลบและฟางข้าวปูรอง จากนั้นจะจัดส่งตามออเดอร์ลูกค้า
ด้านตลาดและช่องทางจำหน่ายไก่ดำ
โดยไก่แต่ละตัวที่จัดส่งต้องเป็นสายพันธุ์เดียวกัน จะไม่เป็นพี่น้องกัน เพื่อเวลาที่ลูกค้านำไปขยายพันธุ์จะไม่ทำให้เกิดเลือดชิด ซึ่งจะแตกต่างกับการเพาะพันธุ์ลูกไก่เพื่อขุนเป็นไก่เนื้อ ที่จะนำพ่อแม่พันธุ์ทั้งหมดมาเลี้ยงรวมกันโดยไม่คำนึงสายพันธุ์ ซึ่งจะทำให้เกิดเลือดชิดสูง สำหรับการเลี้ยงขุนเป็นไก่เนื้อ จะใช้เวลาเลี้ยงประมาณ 2-3 เดือน ได้น้ำหนัก 0.8-1.2 กิโลกรัม จะขายกิโลกรัมละ 280 บาท
“ส่วนรสชาติของไก่ดำนั้นจะมีเนื้อแน่นกว่าไก่ทั่วไป มีรสชาติเข้มข้น มีรสหวานในตัว ต่อให้นำไปตุ๋น เนื้อไก่รสจะไม่จืด เนื้อจะสู้ฟันกว่าเนื้อไก่ทั่วไป และในไก่ดำมีไขมันน้อยกว่าไก่ทั่วไป 27% นอกจากนำไปตุ๋นยาจีนเมนูยอดฮิตแล้ว ไก่ดำยังสามารถนำไปแปรรูปเป็นเมนูต่างๆได้ เช่น ข้าวมันไก่ดำ ไก่ฝอย ไส้กรอก” คุณปอนด์ให้ความเห็นถึงรสชาติของไก่ดำ
ปัญหาและอุปสรรคการจำหน่ายไก่ดำ
เมื่อถามถึงผลกระทบจากโควิด คุณอาร์ตได้ให้ความเห็นว่า“ทำไปทำมาเหมือนจะขายดีกว่าช่วงไม่มีโควิดนะ เพราะคนว่างอยู่บ้านอยากหาอะไรทำ ก็หันมาทำการเกษตรเยอะ แล้วไก่ดำก็เป็นสัตว์เศรษฐกิจอีกตัวที่น่าสนใจ จึงมีลูกค้าติดต่อมาเรื่อย และมีช่วงแรกๆ ที่โควิดระบาดหนักๆ ไม่สามารถขนส่งไก่ไปต่างจังหวัดได้เพราะติดเคอร์ฟิว เราก็นำไข่เชื้อไก่ดำออกมาขาย เพราะสามารถส่งทางขนส่งเอกชนได้ ส่วนคนที่ซื้อไปก็จะนำไปฟักเอง อาจจะมีตู้ฟักหรือมีแม่ไก่ไข่ที่บ้านฟัก จะเรียกว่า “แม่มือปืน” ก็คือ แม่ไก่ที่ทำหน้าที่ฟักไข่ของไก่ตัวอื่น ซึ่งข้อดี คือ เหมือนแม่ไก่ฟักเองทุกอย่าง”
ฝากถึงเกษตรกรที่สนใจเลี้ยง ไก่ดำพันธุ์แท้
สุดท้ายคุณอาร์ตได้ฝากถึงเกษตรที่สนใจอยากเลี้ยงไก่ดำว่า “ถ้าใครสนใจอยากเลี้ยงไก่ดำ อยากให้ลองศึกษาหาความรู้ก่อนที่จะเลี้ยง แล้วลองดูว่าเราจะเลี้ยงได้ไหม มีใจรักที่จะเลี้ยงหรือไม่ เพราะไก่ดำเป็นไก่ตลาดเฉพาะกลุ่ม จึงควรศึกษาดูให้ดีๆ ก่อน หาตลาดให้ได้ และไก่ดำเป็นสัตว์ที่สร้างมูลค่าเพิ่มได้ดีกว่าไก่ชนิดอื่นๆ มีคุณค่าทางอาหารมากกว่า ถ้าใครสนใจจริงๆ สามารถติดต่อสอบถามเพิ่มเติมได้ทางข้อความเฟสบุ๊ค ไลน์ หรือจะโทรมาสอบถามก็ได้ ผมยินดีให้คำแนะนำทุกท่าน”
ขอขอบคุณข้อมูลดีๆ จาก คุณปณิธิ บุญมา (คุณอาร์ต) และคุณวิไลพร สกุลงาม (คุณปอนด์) เจ้าของ “สูงเนิน ฟาร์ม” เลขที่ 668 หมู่ 8 ตำบลสูงเนิน อำเภอสูงเนิน จังหวัดนครราชสีมา
หากผู้อ่านท่านใดสนใจสามารถติดต่อสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ 089-032-2289 คุณปอนด์, 086-031-0226 คุณอาร์ต, Facebook : สูงเนินฟาร์ม ปณิธิ, Pang-pond Wilaiporn
อ้างอิง : นิตยสารสัตว์บก ฉบับที่ 327
