การปลูกทุเรียน ทุเรียนศรีสะเกษ 20 ไร่ ผลผลิตกว่า 70 ตัน อร่อยได้คุณภาพ

การปลูกทุเรียน “ ทุเรียนศรีสะเกษ ”

“ ทุเรียนศรีสะเกษ ” ทำไมถึงอร่อย และแตกต่างจากทุเรียนจากแหล่งอื่นอย่างไร? เป็นคำถามที่คนศรีสะเกษน่าจะถูกตั้งคำถามจากคนจังหวัดอื่นอยู่บ่อยครั้ง และยังมีคนอีกมากที่ไม่รู้เลยว่าจังหวัดศรีสะเกษสามารถปลูกทุเรียนหรือผลไม้ เช่น เงาะ มังคุด ลองกอง ได้ เพราะเมื่อสมัยแต่ก่อนพื้นที่ในจังหวัดนี้เป็นที่แห้งแล้ง การทำเกษตรกรรมจึงเป็นการยากต่อเกษตรกรในพื้นที่ บวกกับความยากจน ทำให้การปลูกผลไม้เป็นไปด้วยความยากลำบาก

แต่ปัจจุบันได้พบว่าสภาพพื้นดินทางบริเวณอำเภอกันทรลักษ์ และอำเภอขุนหาญ นั้น เกิดจากการสลายตัวของหิน บริเวณที่ราบเขา ซึ่งเป็นจุดกำเนิดพวกหินบาซอลท์ หินแอนดีไซด์ ดังนั้นดินในแถบนี้จึงเป็น “ชุดดินโชคชัย”

ซึ่งมีคุณสมบัติของดิน เป็นดินเหนียวปนทรายแป้ง หรือดินเหนียวสีน้ำตาลแดงเข้มมาก และดินล่างเป็นดินเหนียวสีแดงหม่น หรือสีแดงหม่นเข้มมาก ปฏิกิริยาดินเป็นกรดปานกลางถึงเป็นกลาง (pH 6.0-7.0) ในดินบน และเป็นกรดจัดมาก ถึงเป็นกรดจัด (pH 4.5-5.0) ในดินล่าง ชุดดินนี้จึงมีความเหมาะสมกับการปลูกไม้ผล

และที่สำคัญบริเวณนี้มีปริมาณธาตุกำมะถันอยู่ในดินโดยธรรมชาติ จึงส่งผลให้ “ทุเรียน” มีความมันมากกว่าความหวาน ซึ่งเป็นคุณลักษณะเดียวกับทุเรียนเมืองนนท์ จึงทำให้ทุเรียนมีความอร่อย ถูกปากผู้บริโภคทุเรียนเป็นอย่างยิ่ง และที่สำคัญนอกเหนือจากสภาพพื้นดินที่เหมาะสมแล้วนั้น การดูแลเอาใจใส่ในการปลูกทุเรียนของเกษตรกรเองก็มีส่วนสำคัญทำให้ทุเรียนที่ออกมานั้นได้คุณภาพ

“ไร่ตองทรัพย์” สวนทุเรียนของ คุณเอกชัย ตองอบ ในตำบลบักดอก อำเภอขุนหาญ จังหวัดศรีสะเกษ เป็นอีก 1 ส่วน ที่สามารถปลูกผลไม้ให้ได้ผลผลิตที่มีคุณภาพ โดยเฉพาะทุเรียน นอกจากนั้นยังมีผลไม้อีกหลายชนิด เช่น เงาะ มังคุด ลองกอง ขนุน ส้มโอ รวมไปถึงสะตอ ที่สามารถปลูกในพื้นที่อำเภอขุนหาญได้อย่างลงตัว และการปลูกทุเรียนของคุณเอกชัยเป็นเพียงอาชีพเสริม อาชีพหลัก คือ รับราชการเป็นผู้อำนวยการอยู่ที่โรงเรียนนาแก้ววิทยา

คุณเอกชัยเล่าให้ทีมงาน นิตยสาร เมืองไม้ผล&พืชสุขภาพ ฟังว่า ที่สนใจปลูกผลไม้ โดยเฉพาะทุเรียน เป็นเพราะได้ไปดูสวนทุเรียนจากเกษตรกรรายอื่นที่บ้านซำขี้เหล็ก อำเภอขุนหาญ จึงมีความคิดที่อยากจะลองปลูกบ้าง เกษตรกรสวนทุเรียนที่นั่นปลูกทุเรียนมาได้ประมาณ 4-5 ปี และต้นทุเรียนก็สามารถเจริญเติบโตได้ดี เมื่อเห็นดังนั้นคุณเอกชัยจึงซื้อต้นทุเรียนจากจังหวัดจันทบุรีมาปลูก 50 ต้น ในขณะนั้นรับซื้อมาเพียงต้นละ 25 บาท แต่ด้วยความที่ไม่มีความรู้และประสบการณ์เรื่องการปลูกหรือการดูแลทุเรียน ต้นทุเรียนที่นำมาปลูกทั้งหมด 50 ต้น ก็ตายเกือบทั้งหมด

แต่ด้วยความไม่ย่อท้อเขาจึงซื้อทุเรียนมาปลูกซ่อมใหม่ภายในสวนของเขา และเริ่มเรียนรู้วิธีการปลูก การดูแล ต้นทุเรียน จากผู้ที่มีประสบการณ์ปลูกมาก่อน รวมไปถึงหาข้อมูลตามอินเตอร์เน็ต และหนังสือเกษตร ที่มีข้อมูลเกี่ยวกับผู้ปลูกทุเรียน และประสบผลสำเร็จ จนคุณเอกชัยพอมีความรู้ในการดูแลต้นทุเรียน ทำให้ต้นทุเรียนที่นำมาปลูกใหม่สามารถเจริญเติบโต และมีผลผลิตให้ได้เก็บเกี่ยว

“ปลูกปีแรกต้นทุเรียนตายหมด เพราะผมดูแลไม่เป็น คิดว่าต้นทุเรียนน่าจะปลูกเหมือนต้นไม้ชนิดอื่น แต่ความจริงมันแตกต่างกัน พอเอามาปลูกใหม่ผมเลยต้องศึกษาค้นคว้าเพิ่มจากหนังสือ อินเตอร์เน็ต และจากผู้ที่มีประสบการณ์” คุณเอกชัยกล่าวถึงจุดเริ่มต้นในการปลูกทุเรียน

สภาพพื้นที่ปลูกทุเรียน และผลไม้หลากหลายชนิด

ปัจจุบันไร่ตองทรัพย์มีพื้นที่ปลูกผลไม้ จาก 10 ไร่ เพิ่มเป็น 30 ไร่ แบ่งพื้นที่ปลูกเป็นทุเรียน 20 ไร่ จำนวน 575 ต้น หมอนทอง 550 ต้น

• ก้านยาว 15 ต้น
• ชะนี 7 ต้น
• พวงมณี 2 ต้น และ
• กระดุม 1 ต้น

พื้นที่ปลูกเงาะประมาณ 2 ไร่ จำนวน 5 ต้น ลองกองปลูก 1 ไร่ 35 ต้น มังคุด 3 ไร่ 45 ต้น ปาล์มน้ำมัน 3 ไร่ 95 ต้น อีกประมาณ 1 ไร่เศษ จะเป็นที่อยู่อาศัย และปลูกสะตอแซมตามโขดหินจำนวน 12 ต้น

อย่างที่กล่าวข้างต้นเมื่อคุณเอกชัยนำต้นทุเรียนมาปลูก ต้นทุเรียนก็ล้มตายเกือบหมด เป็นเพราะขาดความรู้ในเรื่องของการดูแล แต่อีกปัจจัยหนึ่ง คือ เป็นเพราะสภาพอากาศที่หนาวจัดเกินไป ทำให้ต้นทุเรียนไม่สามารถเจริญเติบโตได้ การดูแลจึงจำเป็นอย่างยิ่งในช่วงนำทุเรียนมาปลูกใหม่

ปัญหาและอุปสรรคในการปลูกทุเรียน

ทุเรียนเป็นต้นไม้เขตร้อนชื้น ชอบอากาศร้อนและชื้น แต่ไม่ชอบแล้งในหน้าหนาว ดังนั้นจึงต้องมีการดูแลอย่างใกล้ชิดเป็นพิเศษ ประกอบกับสภาพภูมิอากาศบ้านเราไม่ค่อยเหมาะสมกับผลไม้ชนิดนี้ เนื่องจากอากาศแล้งและหนาว ทุเรียนส่วนใหญ่จะสุกในช่วงกลางฤดูฝน จึงค่อนข้างจะเจอปัญหาแตกใบอ่อนในช่วงผลทุเรียนยังเล็ก ทำให้ผลทุเรียนร่วง พื้นที่ปลูกทุเรียนควรมีความชื้นสัมพัทธ์ในอากาศสูงอยู่ระหว่าง 75% ถึง 85% ถ้าเป็นพื้นที่แห้งแล้ง มีลมแรง อากาศร้อนจัด หรือเย็นจัดเกินไป ต้นทุเรียนจะเกิดอาการใบไหม้ ใบร่วง จนเจริญเติบโตช้า ติดผลได้ไม่ดี

“หลังจากที่ต้นทุเรียนรุ่นแรกตายหมด ผมก็เอามาปลูกซ่อมใหม่ ปีแรกที่นำทุเรียนมาปลูกอากาศมันหนาวมาก ทุเรียนก็เลยช๊อคตาย แต่รุ่นสองที่นำมาปลูก พอต้นทุเรียนเริ่มใหญ่ ทุเรียนก็จะทนต่อสภาพอากาศได้ เราโชคดีหน่อยว่ารุ่นหลังที่นำทุเรียนมาปลูกอากาศมันไม่หนาวมากเท่ารุ่นแรกที่นำมาปลูก เลยทำให้ทุเรียนในรุ่นสองรอดตายมาได้ และเราก็เริ่มมีความรู้ในเรื่องการดูแลทุเรียนมากขึ้น” คุณเอกชัยกล่าวปัญหาและผลกระทบในการปลูกทุเรียน

การบริหารจัดการสวนทุเรียน

ทุเรียนเป็นผลไม้ที่มีระบบรากหาอาหารตื้น โดยอยู่ลึกจากผิวดินประมาณ 20-30 เซนติเมตร จึงต้องการช่วงแล้งเพื่อให้เกิดสภาพเครียดก่อนออกดอก ไม่นานนักต้นทุเรียนที่สมบูรณ์ มีใบยอดแก่ ผ่านช่วงแล้งเพียง 10-14 วัน และมีอากาศหนาวเย็นลงเล็กน้อย ทุเรียนจึงจะออกดอกและพัฒนาเป็นผลต่อไป

วิธีการจัดการต้นทุเรียนของคุณเอกชัย คือ จะใช้วิธีการทำให้ใบแก่ก่อนออกดอก ใบต้องแก่ตอนตัดลูก และทุเรียนออกยอด และออกดอก พร้อมกัน

ใบต้องแก่ก่อนออกดอก สภาพของต้นทุเรียนต้องมีความสมบูรณ์ที่สุด เพื่อให้สามารถดึงยอดและดอกทุเรียนให้ออกพร้อมกันได้ ทั้งนี้เพื่อแก้ปัญหาทุเรียนแตกใบอ่อนช่วงลูกเล็กซึ่งจะทำให้ผลร่วง และจะให้ยอดออกอีกทีตอนหลังดอกบานแล้วประมาณ 2 เดือน ลูกอาจจะบิดเบี้ยวบ้างก็ต้องยอมรับ แต่ถ้าต้นทุเรียน ใบทุเรียน ได้รับปุ๋ยเพียงพอ ผลทุเรียนที่ออกมาก็จะเบ่งออกให้ผลกลมได้

ใบต้องแก่ก่อนตัดผลทุเรียน เนื่องจากช่วงที่ใบแก่จัดจะเป็นช่วงที่ผลทุเรียนได้รับอาหารมากที่สุด เนื้อทุเรียนมีคุณภาพสูงสุด ตรงข้ามกับทุเรียนมีใบอ่อน ทุเรียนจะดึงอาหารจากลูกทุเรียนไปเพื่อใช้ในการสร้างใบ เพื่อทุเรียนที่ตัดช่วงนี้คุณภาพจะไม่ดี รสชาติไม่อร่อย

การให้น้ำและปุ๋ยต้นทุเรียน

หากมีการจัดระบบการให้น้ำอย่างมีประสิทธิภาพ สามารถดูแลให้น้ำกับต้นทุเรียนได้สม่ำเสมอช่วงหลังปลูก แต่หากจัดระบบน้ำไม่ทัน หรือยังไม่อาจดูแลเรื่องน้ำได้ ควรจะปลูกในช่วงต้นฤดูฝน เพื่อให้ต้นทุเรียนที่ปลูกใหม่ได้รับน้ำอย่างเพียงพอก่อนเจริญเติบโตต่อไป ในช่วงลงปลูกต้นทุเรียนใหม่ๆ ควรรดน้ำอาทิตย์ละ 1 ครั้ง

แต่พอเข้าช่วงทุเรียนปีที่ 3-4 ก็ให้น้ำอาทิตย์ละ 2 ครั้ง ที่นี่จะให้ระบบน้ำแบบมินิสปิงเกลอร์ น้ำที่ใช้รดต้นทุเรียนจะเป็นน้ำตามธรรมชาติที่ไหลลงมาจากน้ำตก โดยจะมีบ่อพักน้ำเพื่อเก็บกักไว้ใช้ภายในสวน และการให้น้ำในปริมาณที่เหมาะสม ในช่วงพัฒนาการต่างๆ ของดอกและผลอ่อนมีบทบาทสูง ในการช่วยลดปัญหาการหลุดร่วงของดอกและผลอ่อนได้เป็นอย่างดี และเพิ่มการติดผล และขึ้นลูกของทุเรียน โดยเริ่มตั้งแต่ดอกทุเรียน ต้องให้น้ำในปริมาณสูง แต่ลดปริมาณน้ำลง ในช่วงระยะดอกขาวจนถึงระยะผลอ่อน ทุเรียนศรีสะเกษ ทุเรียนศรีสะเกษ ทุเรียนศรีสะเกษ 

การให้ปุ๋ยและอาหารเสริม ที่นี่จะให้ปุ๋ยทั้งทางดินและใบ ปุ๋ยทางดินจะใช้ 2 สูตร คือ 21-7-14 ซึ่งจะเป็นตัวช่วยในการเจริญเติบโตของต้นทุเรียน และอีกสูตร คือ 13-13-21 สูตรนี้จะช่วยบำรุงเนื้อในผลของทุเรียนให้มีรสชาติ และมีน้ำหนักที่ดี ส่วนปุ๋ยทางใบจะใช้สูตร 30-20-10 ฉีดพ่นบำรุงใบในช่วงจะมีการแตกยอดอ่อนขึ้นมาใหม่ เพื่อให้ยอดอ่อนที่แตกออกมามีความสมบูรณ์พร้อมในการสะสมอาหาร ทุเรียนศรีสะเกษ ทุเรียนศรีสะเกษ ทุเรียนศรีสะเกษ

ถ้าเป็นช่วงฤดูหนาวจะให้ “น้ำตาลทางด่วน” ฉีดพ่นทางใบเพื่อไปช่วยในเรื่องการสังเคราะห์แสงของต้นทุเรียน เพราะฤดูหนาวในอำเภอขุนหาญจะมีอากาศที่หนาวจัดมาก พืชจึงสังเคราะห์เองได้ยาก จึงต้องใช้ตัวช่วยอย่างน้ำตาลทางด่วนมาฉีดพ่นให้ทุเรียน “ในจังหวัดศรีสะเกษจะมีปัญหาในช่วงของการเตรียมดอกของทุเรียนด้วยอากาศที่มันไม่เหมาะสม เพราะอากาศมันหนาวจัด ทำให้ทุเรียนเกิดช๊อค ดังนั้นจึงต้องดูแลทุเรียนอย่างใกล้ชิด” คุณเอกชัยกล่าว

นอกจากน้ำตาลทางด่วนที่ใช้ฉีดพ่นปีละ 1-2 ครั้ง แล้ว เมื่อทุเรียนใกล้ออกดอกก็จะให้แคลเซียม+สาหร่าย ฉีดพ่นท้องกิ่งของต้นทุเรียน เพื่อสะสมอาหารพร้อมออกดอก หลังจากดอกทุเรียนออกแล้วก็ให้ฉีดบำรุงลูกโดยใช้ฮอร์โมน เพื่อช่วยให้ทุเรียนดึงยอดออกมาเป็นดอก ทุเรียนศรีสะเกษ ทุเรียนศรีสะเกษ ทุเรียนศรีสะเกษ ทุเรียนศรีสะเกษ

การบำรุงดูแลรักษาดอกทุเรียน

ในช่วงที่ทุเรียนเป็นดอกเต็มที่แล้ว ควรตัดแต่งดอกที่มีจำนวนอยู่เยอะออกบ้าง เพื่อให้ผลผลิตของทุเรียนได้สารอาหารอย่างเต็มที่ ผลผลิตก็มีคุณภาพ ส่วนการตัดแต่งดอกทุเรียน คุณเอกชัยกล่าวว่า “ถ้าดอกทุเรียนเยอะมากเกินไปควรตัดออกให้เหลือตามที่เราต้องการ เช่น ถ้าดอกทุเรียนประมาณ 40 ช่อ ก็อาจจะเก็บดอกทุเรียนเอาไว้ประมาณ 20 ช่อ เพื่อให้กิ่งทุเรียนกิ่งนี้ได้ผลผลิตประมาณ 10 ลูก ตรงนี้จะขึ้นอยู่กับประสบการณ์ของแต่ละคน

และการดูแลดอกทุเรียนก็เป็นสิ่งสำคัญอีกอย่างหนึ่ง เพราะการที่ดอกทุเรียนอยู่รอดได้นั้น หมายถึง ทุเรียนก็จะมีผลผลิตที่ดีด้วย ในช่วงฤดูหนาวที่มีอุณหภูมิหนาวจัด จะทำให้ดอกของทุเรียนร่วงได้ง่าย สาเหตุเนื่องจากการขาดสารอาหาร ทำให้อาหารที่ต้นทุเรียนดูดไปใช้ไม่เพียงพอ จึงลำเลียงไปที่ส่วนของใบทุเรียนมากกว่าในส่วนของดอก ทำให้ดอกทุเรียนขาดสารอาหาร ดังนั้นต้นทุเรียนจะสลัดดอกทิ้ง ตามที่กล่าวข้างต้นจึงควรให้แคลเซียมในช่วงฤดูหนาว เพื่อเป็นการสะสมอาหารให้ดอกทุเรียนนั้นไม่หลุดร่วง

การโยงผลทุเรียนจะเป็นวิธีที่ลดการร่วงของผล และกิ่งหัก หรือกิ่งฉีก เนื่องจากลมแรงได้ การโยงผลทุเรียนต้องผูกเชือกโยงกับกิ่งทุเรียนให้เลยตำแหน่งเชื่อมต่อระหว่างขั้วผลกับกิ่งไปทางด้านปลายยอดของกิ่ง โดยพยายามสอดดึงเชือกโยงเหนือกิ่ง ทำมุมกว้างในแนวขนานกับกิ่งนั้น แล้วดึงปลายเชือกผูกรั้งกับต้นให้ตึงพอประมาณ สังเกตได้จากกิ่งนั้นยกระดับสูงขึ้นเล็กน้อย และสามารถเคลื่อนไหวได้ค่อนข้างเป็นอิสระ

การป้องกันกำจัดโรคและแมลง

ในระหว่างที่ผลทุเรียนกำลังอ่อน การป้องกันกำจัดโรคและแมลงในช่วงนี้เป็นสิ่งที่จำเป็นมาก หากละเลยจะทำให้ปริมาณผลผลิตและคุณภาพของผลทุเรียนลดลง

โรคและแมลงที่สำคัญมีดังนี้

1. เพลี้ยไก่แจ้ จะดูดกินน้ำเลี้ยงจากใบอ่อน ทำให้ใบหงิกงอ ถ้าระบาดมากทำให้ใบอ่อนร่วง และยอดแห้งตาย
2. เพลี้ยไฟ จะดูดกินน้ำเลี้ยงจากดอกและผลอ่อน ทำให้ดอกแห้งและร่วงได้
3. เพลี้ยแป้ง จะมีมดช่วยคาบพาไปยังส่วนต่างๆ ของต้นทุเรียน ทำให้ผลแคระแกร็น และเชื้อราเข้าทำลายซ้ำ
4. หนอนเจาะผล ตัวหนอนจะกัดกิน และทำรังบริเวณผิวผลทุเรียน หากเจาะกินเข้าไปถึงเนื้อจะทำให้ผลเน่าเมื่อสุก

ด้านตลาดและการจำหน่ายผลผลิตทุเรียน และผลไม้หลากหลายชนิด

หลักการจัดการตลาดในไร่ตองทรัพย์ที่ยึดมั่น คือ พยายามสร้างความเชื่อมั่นในผลผลิตให้กับผู้บริโภค โดยการให้หลักการรับประกันคุณภาพ และความพึงพอใจ รับเปลี่ยนคืนผลผลิตเมื่อมีปัญหาคุณภาพ หรือไม่พึงพอใจ

การจำหน่ายผลผลิตที่ไร่ตองทรัพย์จะจำหน่ายทุเรียนสุกทั้งหมด ทั้งระบบขายปลีก และขายส่ง โดยคุณเอกชัยกล่าวว่าสวนผลไม้ของตนจะผ่านการตรวจ GAP เพื่อเป็นหลักประกันในคุณภาพของผลไม้ทั้งหมดที่ออกมาจากสวน

ปัจจุบันไร่ตองทรัพย์จำหน่ายทุเรียนภายในสวนส่งห้างแม็คโคร โดยราคาจะกำหนดจากท้องตลาดลดลงมาไม่มากนัก ดังนั้นจึงได้ราคาออกหน้าสวนค่อนข้างสูง นอกจากนี้ผลผลิตทุเรียนก็ยังมีส่งจำหน่ายภายในจังหวัด และมีผู้มารับซื้อถึงหน้าสวน และในปีนี้คุณเอกชัยคาดว่าราคาทุเรียนอาจจะสูงกว่าปีที่ผ่านมาไม่มากนัก แต่ผลผลิตที่ออกมาน่าจะได้ถึง 70 ตัน ในปีนี้ ซึ่งจะมากกว่าปีที่แล้วที่ได้ผลผลิตเพียง 50 ตัน เท่านั้น และราคาที่จำหน่ายอยู่ที่ 60 บาท/กิโลกรัม

หากท่านใดสนใจในเรื่องของการปลูกทุเรียนหรือเข้าเยี่ยมชมสวนผลไม้ไร่ตองทรัพย์สามารถติดต่อได้ที่ คุณเอกชัย ตองอบ 122 ม.6 ต.บักดอง อ.ขุนหาญ จ.ศรีสะเกษ 33150 โทร.08-9721-7975