กลยุทธ์ ขายไม้ประดับ ราคาสูง สู้เศรษฐกิจขาลง

ภาวะทางธุรกิจที่ถดถอยอย่างหนักในปัจจุบันอันมีต้นกำเนิดเกิดจากวิกฤติซับไพรม์ (Sub-Prime) ในประเทศสหรัฐอเมริกาที่แพร่กระจายทั่วทุกมุมโลก มีสาเหตุหลักจากการปล่อยกู้เงินที่มีความหละหลวมของสถาบันการเงินไปยังกลุ่มลูกค้าที่ไม่มีความสามารถเพียงพอที่จะผ่อนชำระเงินกู้ได้

นักสื่อสารมวลชนไทยได้ตั้งฉายาของวิกฤติการณ์ครั้งนี้ว่า “วิกฤตแฮมเบอร์เกอร์” แต่ไม่ว่าจะเรียกวิกฤติทางการเงินครั้งนี้ว่าอะไร มันไม่ใช่เรื่องสำคัญหรือสาระหลักที่จะมาเอ่ยถึงในคอลัมน์นี้      

ใจความสำคัญ คือ การสร้างธุรกิจให้เจริญเติบโตในภาวะเศรษฐกิจที่ติดลบ หลายคนเมื่ออ่านมาถึงประโยคนี้อาจจะต้องตั้งคำถามในใจว่าจะเป็นไปได้อย่างไร โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับสภาวะเศรษฐกิจย่ำแย่เช่นนี้

จุดเริ่มต้นการเปิดร้าน ขายไม้ประดับ

 แต่ คุณเล็ก เอื้อวงษ์ชัย เจ้าของร้านมีนา แสดงให้เห็นว่าสร้างธุรกิจให้เติบโตในสภาวะเศรษฐกิจขาลงได้ โดยการทำร้านขายต้นไม้

คุณเล็กเล่าจุดเริ่มต้นที่เข้ามาลงทุนเปิดร้านขายต้นไม้ตลาดแสงอารีการ์เด้นว่า “อดีตเป็นพนักงานออฟฟิศ ทำงานเก็บเงินได้ก้อนหนึ่ง จึงคิดลาออกจากงานมาสร้างธุรกิจส่วนตัว ด้วยการมาเช่าพื้นที่เปิดร้านขายต้นไม้ เพราะภรรยาเป็นคนชอบปลูกเลี้ยงต้นไม้ และมีความรอบรู้เรื่องต้นไม้นานาพรรณ จึงชวนกันมาลงทุนทำร้านขาย พอดีกับแสงอารีการ์เด้นเปิดตลาดใหม่ จึงเข้ามาเช่าพื้นที่ได้ร้านมาล็อกหนึ่ง และรับซื้อต้นไม้มาขายเอง”

เมื่อพูดถึงการเริ่มต้นธุรกิจ สิ่งแรกที่ถือกำเนิดขึ้น ก็คือ “ต้นทุน” ถือเป็นปัจจัยสำคัญอย่างหนึ่งที่จะเป็นตัวชี้วัดและบ่งบอกได้ว่าธุรกิจจะมีโอกาสการอยู่รอดมากขนาดไหน เมื่อต้องลงไปต่อสู้บนสังเวียนการแข่งขันบนตลาดธุรกิจ

เนื่องจากธุรกิจที่กำลังจะพูดถึงต่อไปนี้เป็นธุรกิจที่สามารถเริ่มต้นได้โดยไม่ต้องลงทุนเงินมาก ไม่ต้องใช้พนักงาน ไม่ต้องมีออฟฟิศ ธุรกิจนั่นก็คือ “ร้านขายต้นไม้” ต้องมีเงินทุนในการซื้อต้นไม้ก่อน และการใช้ทุนมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับชนิดพรรณไม้ที่เลือกขาย

เจ้าของร้านมีนาเล่าว่า การลงทุนเปิดร้านด้วยการเช่าพื้นที่ขายต้นไม้ที่แสงอารีการ์เด้นได้พื้นที่มาสามล็อก โดยลงทุน 10,600 บาท/เดือน รวมค่าน้ำ และค่าไฟ (ค่าเช่าปัจจุบันลด 50%) โดยมีหน้าร้านเพียงอย่างเดียว ต้นไม้ทั้งหมดจะรับซื้อมาขายต่อ แบบซื้อมา-ขายไป

หลายคนอาจจะมองว่าการทำร้านขายต้นไม้เป็นเพียงธุรกิจขนาดเล็ก ทั้งที่จริงแล้วอาจเป็นเพียงจุดเริ่มต้นเล็กๆ สามารถนำไปต่อยอด พัฒนา และขยับขยาย เป็นธุรกิจที่ใหญ่ขึ้นได้ในอนาคต

การบริหารจัดการร้าน

การลงทุนเปิดร้านขายต้นไม้จำเป็นอย่างยิ่งต้องกำหนดกลุ่มลูกค้าเป้าหมายให้ชัดเจน เพื่อหาสถานที่ตั้งร้านให้เหมาะสม เพราะการที่ธุรกิจจะประสบความสำเร็จได้ต้องคำนึงถึงสถานที่ตั้งร้านเป็นอันดับแรก เพราะหากเปิดร้านในพื้นที่ที่มีลูกค้ากลุ่มเป้าหมายน้อย โอกาสจะประสบความสำเร็จก็น้อยลงด้วยเช่นกัน

ทำเลที่ตั้งร้านเป็นสิ่งสำคัญ ร้านมีนาอยู่ที่แสงอารีการ์เด้น จัดว่าดี เพราะเป็นแหล่งทำเลใหม่ใน จ.นนทบุรี ใกล้แหล่งชุมชน การเดินทางไปมาสะดวก มีรถผ่านไปมาจำนวนมาก

หัวใจสำคัญของการทำร้านต้นไม้ คือ ต้องมีหน้าร้านเป็นถนน หรือถ้าเป็นไปได้บริเวณร้านควรมีพื้นที่ให้รถจอดได้ เพื่ออำนวยความสะดวกให้แก่ลูกค้า ในกรณีซื้อต้นไม้ขนาดใหญ่ หรือซื้อจำนวนมาก

การจัดเรียงต้นไม้ก็มีความสำคัญ สามารถดึงดูดความสนใจให้ร้านน่ามองมากขึ้น

เขาไปรับไม้มาจากไหน..??

เราต้องรู้แหล่งขายต้นไม้ราคาถูก หรือขายส่งจากตลาดต้นไม้ขนาดใหญ่ อย่าง ตลาดต้นไม้ซอยวัดพระเงิน โดยเข้าไปดูว่าร้านไหนมีอะไรบ้าง และด้วยความบังเอิญไปพบร้านขายต้นไม้ที่เป็นไม้แปลก หายาก แต่มีราคาค่อนข้างสูง ตัดสินใจซื้อมาทดลองขาย ปรากฏว่าขายได้กำไรดี เมื่อเริ่มมีเงินทุนเพิ่มขึ้นก็ซื้อของเข้าร้านมากขึ้น เพื่อให้ไม้ดอกไม้ประดับในร้านมีความหลากหลาย

ร้านมีนาเน้นไม้แปลก หายาก ทั้งไม้ดอก ไม้ใบ และไม้ประดับกลุ่มสนนำเข้าจากต่างประเทศ ส่วนใหญ่เป็นไม้กระถาง มีทั้งขนาดเล็กและขนาดใหญ่ เพื่อตอบสนองความต้องการของลูกค้าในระดับต่างๆ และยังเป็นการค้นหาและสร้างตลาดลูกค้ารายใหม่ๆ ให้กับร้าน เปรียบเสมือนกับการขยายฐานพีระมิดที่จะช่วยสร้างความมั่นคงให้กิจการอีกทางหนึ่ง

การบำรุงดูแลรักษา

ต้นไม้ในร้าน ได้แก่ ไม้ประดับกลุ่มสน เช่น สนบอล สนบลู สนทรายเงิน สนประดิพัทธ์ สนหอมยอดแดง สนหิมะ และสนออสเตรเลีย เป็นต้น ไม้ดอกไม้ประดับ เช่น หงส์ฟู่ ม่วงมงคล โรสแมรี่ และเคลลี่ เป็นต้น

–โรสแมรี่  เป็นไม้ยืนต้นพุ่มเตี้ย ลักษณะต้นที่ดูสวยงาม คนไทยรู้จักโรสแมรี่ในเรื่อง เครื่องเทศที่มีกลิ่นหอม ใช้แต่งกลิ่นอาหาร

–หงส์ฟู่ เป็นไม้ประดับที่มีดอกและใบงดงามแปลกตา กลีบดอกมีลักษณะเป็นฝอยเส้นพริ้ว สีชมพูฉูดฉาด ตัดกับใบสีเขียว สีขึ้นกับสายพันธุ์ ดอกดกออกพร้อมกันจะงามสะพรั่งปกคลุมทั้งพุ่ม มองไกลๆ จะเห็นเป็นพุ่มไม้สีแดงตัดชมพู นอกจากนี้ใบของหงส์ฟู่ยังเปลี่ยนสีไปตามฤดูกาลอีกด้วย

ไม้ประดับกลุ่มสน เป็นพืชอีกกลุ่มหนึ่งที่นิยมปลูกประดับ และใช้จัดสวนหย่อม สวนหิน สวนญี่ปุ่น เพราะเป็นต้นไม้ที่มีใบเขียวสดตลอดปี มีหลากหลายสายพันธุ์ แต่ละพันธุ์จะมี ข้อแตกต่างกันตามแหล่งที่พบหรือถิ่นกำเนิด ยกตัวอย่างเช่น

–สนออสเตรเลีย หรือสนประดิพัทธ์แคระ ต้นสูงไม่เกิน 1 ฟุต ลำต้นดูจากสายตาในกระถางปลูก เป็นตออ้วนสีดำ แตกกิ่งก้านเป็นฝอยๆ ออกเรียงสลับถี่รอบลำต้น ฟอร์มต้นเป็นรูปทรงกลม แผ่กระจายเป็นสายยาวปกคลุมเต็มปากกระถาง สีเขียวสด เมื่อเติบโตเต็มที่จะทรงพุ่มแน่น กลมใหญ่ สวยงามมาก

–สนทรายเงิน เป็นไม้พุ่ม ทรงพุ่มแผ่กว้างเป็นแผง จึงต้องมีการตัดแต่งอยู่เสมอ ทั้งทรงพุ่มและความสูง ใบสีเขียวเข้ม รูปทรงสง่างาม ด้วยทรงพุ่มที่สวยงามจึงนิยมนำมาจัดตกแต่งสวน หรือภูมิทัศน์รอบตัวอาคาร

–สนหอมยอดแดง  เป็นไม้พุ่มทรงฉัตร ใบแก่เป็นสีเขียวสด ใบอ่อน หรือยอดอ่อน เป็น สีแดงอมน้ำตาลมองเห็นชัดเจน เมื่อต้นแตกกิ่งเป็นทรงฉัตรจะเห็นใบสีเขียวตัดกับสีแดงชัดเจนสวยงามมาก และเมื่อเด็ดใบมาขยี้มือดมจะมีกลิ่นหอมคล้ายกลิ่นมิ้นต์ หรือยูคาลิปตัส ทำให้รู้สึกสดชื่น

โดยทั่วไปสนเป็นพืชแข็งแรงและต้องการการดูแลรักษาน้อยมาก หากมีสภาพที่เหมาะสม คือ ได้รับแสงแดดเต็มวัน ดินหรือวัสดุปลูกมีธาตุอาหารพอเพียง และระบายน้ำได้ดี ไม่ขังแฉะ เพียงเท่านี้สนจะเจริญได้ตามปกติ และมีพุ่มสวยงาม โดยไม่ต้องตัดแต่ง ไม่ว่าจะปลูกลงดินหรือในกระถาง และให้น้ำวันละ 1 ครั้ง ใส่ปุ๋ยสูตรเสมอ 16-16-16 เดือนละ 1 ครั้ง เพื่อบำรุงต้นให้สมบูรณ์

สถานการณ์ตลาดไม้ดอกไม้ประดับ

เจ้าของร้านมีนาให้ข้อมูลว่า ช่วงนี้ตลาดเงียบซบเซา หักค่าเช่าที่แล้วก็เหลือเล็กน้อย เดือนหนึ่งเหลือประมาณ 20,000 กว่าบาท

มุมมองตลาดต้นไม้ในอนาคตของเล็ก…ถ้าเศรษฐกิจดี อาชีพร้านขายต้นไม้จะไปได้ดีมาก เพราะถ้าคนมีเงิน หาเงินคล่อง ก็จะมีเงินเหลือเก็บ และกลับมาซื้อต้นไม้ที่ตนเองชื่นชอบได้ “ลูกค้าส่วนใหญ่ที่มาซื้อเขาบอกเป็นเสียงเดียวกันว่าเศรษฐกิจไม่ดี และการเงินไม่คล่อง เขาบอกอยากได้สนประดับมาก ถ้ามีเงินจะซื้อทันทีเลย เพราะราคาถือว่าไม่แพง ที่ร้านเน้นขายเร็ว ขายคล่อง มากกว่า เพื่อให้เข้าถึงกลุ่มลูกค้าทุกระดับ” คุณเล็กแสดงความเห็นมุมมองด้านเศรษฐกิจ

ด้านตลาดและช่องทางจำหน่ายไม้ดอกไม้ประดับ

รูปแบบการขาย เน้นขายปลีกเป็นหลัก ที่ร้านมีราคาหลายระดับ เพื่อเป็นทางเลือกให้ลูกค้าได้เลือกซื้อ ราคาเริ่มต้นที่หลักหลายร้อยถึงหลักพัน ราคาขึ้นกับชนิดพืช ความแปลกหายาก ขนาดหรือความสูงของต้น และอายุของต้น เช่น ต้นแพงที่สุดของร้าน คือ ต้นหงส์ฟู่ ราคา 6,000 บาท, สนออสเตรเลีย ต้นใหญ่ราคา 1,900 บาท ต้นเล็กราคา 900 บาท เป็นต้น ราคาไม่เรียกว่าถูก แต่ไม่ถือว่าแพงจนเกินไป

กลุ่มลูกค้าส่วนใหญ่เป็นคนที่ซื้อไปจัดบ้านเอง กลุ่มนี้จะเลี้ยงเพื่อความสุข มีกำลังซื้อสูง และนักสะสม จึงไม่ได้รับผลกระทบจากเศรษฐกิจถดถอยมากนัก

“เศรษฐกิจแย่” ขายของไม่ดีเลย ทำยังไงดี..? คำถามเหล่านี้คงอยู่ในใจผู้ประกอบการหลายต่อหลายคน ทั้งรายเล็ก รายใหญ่ หากต้องพบปัญหาเศรษฐกิจตกต่ำเช่นนี้ จะทำอย่างไรดี..? จะประคับประคองธุรกิจอย่างไรให้อยู่รอดยามเศรษฐกิจไม่ดี

ในการประกอบธุรกิจโดยทั่วไป ไม่ว่าจะมีขนาดเล็ก ขนาดกลาง หรือขนาดใหญ่ ทุกธุรกิจไม่ว่าจะมีความแตกต่างกันมากขนาดไหน จะดำเนินกิจการที่เกี่ยวกับเรื่องอะไรก็ตาม แต่สิ่งหนึ่งที่ถือเป็นจุดประสงค์ปลายทาง คือ ยอดพีระมิด ที่ทุกธุรกิจต่างต้องการไขว่คว้าให้ได้มา สิ่งนั้น ก็คือ “กำไร”

นี่เป็นเหตุผลหนึ่งที่คุณเล็กเลือก ขายไม้ประดับ กลุ่มนี้

การขายต้นไม้ราคาค่อนข้างสูง แม้จะทำได้ยากในสภาวะเศรษฐกิจตกต่ำ แต่ก็เป็นสิ่งสำคัญที่สุดเหมือนกันในสภาวะเศรษฐกิจดังกล่าว

คุณเล็กบอกว่า ขายไม้ประดับ กลุ่มนี้จะทำให้เราอยู่รอดได้ ถ้าไป ขายไม้ประดับ ไม้ดอกทั่วไปซึ่งมีการแข่งขันสูง เราจะอยู่ยาก และจะได้กำไรน้อย  ซึ่งเป็นแนวความคิดสวนทางกับร้านอื่นๆ ที่เน้น ขายไม้ประดับ ถูก ราคาไม่เกิน 100 บาท “ราคาต้นไม้อยู่ที่ลูกค้าพอใจ ถ้าเขาคิดว่าเขาอยากได้ แล้วราคาเหมาะสมเขาก็ซื้อ มันก็เป็นโอกาสของพ่อค้า แม่ค้า ที่จะทำกำไร ช่วยให้เราอยู่รอดได้ ถ้ามีแต่ต้นไม้เล็กอย่างเดียวอยู่ไม่รอดแน่ จึงนำต้นไม้กลุ่มนี้เข้ามาเสริมเพื่อเป็นทางเลือกให้แก่ลูกค้าแต่ละกลุ่ม แต่ต้นไม้ราคาถูกเราก็มีขาย” คุณเล็กให้แนวคิดการเลือก ขายไม้ประดับ ราคาสูง

บางคนอาจจะคิดว่าคงเป็นไปไม่ได้ ในเมื่อภาพรวมของเศรษฐกิจทั่วโลกต่างอยู่ในแดนลบ ถ้าเราเชื่อเช่นนั้นคอลัมน์นี้ก็คงเป็นบทความที่มีการแนะนำแนวทางผ่านตัวหนังสือที่ธรรมดาๆ แต่ถ้าเชื่อว่าตัวเองสามารถทำได้ นำมาประยุกต์ใช้อย่างสร้างสรรค์ให้เข้ากับธุรกิจ และมีความต้องการมากพอ ความสำเร็จก็คงไม่ไกลจากตัวสักเท่าไร นี่คือข้อแตกต่างระหว่างคนประสบความสำเร็จกับคนธรรมดาทั่วไปนั่นเอง

มีคนเปรียบว่าธุรกิจเหมือนกับต้นไม้ตรงที่ต้องอาศัยปัจจัยหลายอย่างในการเจริญเติบโต แต่สิ่งหนึ่งที่ทั้งสองแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง คือ ขนาดของต้นไม้จะถูกจำกัดด้วยพันธุ์ แต่ขนาดของธุรกิจไม่ได้ถูกจำกัดด้วยอะไร ดังนั้นธุรกิจจะมีขนาดใหญ่ยักษ์ หรือจิ๋วแต่แจ๋ว จึงขึ้นอยู่กับ “เรา” เป็นผู้หมั่นรดน้ำพรวนดินเอง

ขอขอบคุณ

คุณเล็ก เอื้อวงษ์ชัย ร้านมีนา โทรศัพท์ 08-1423-9524