“ข้าวโพด” เป็นพืชที่นำมาให้เป็นอาหารสัตว์มากขึ้น เพราะมีคุณค่าทางอาหารสูง และ โปรตีนสูง โดยเฉพาะการนำต้นข้าวโพดระยะให้ฝัก เป็นน้ำนม 50% และเก็บเกี่ยวไว้ในสภาพสุญญากาศ เป็นการถนอมพืชอาหารสัตว์ไว้ในสภาพหมักอยู่ได้นาน คุณค่าทางอาหารไม่เปลี่ยน
ซึ่งข้าวโพดเป็นพืชที่ปลูกได้ตลอดทั้งปี ถ้ามีระบบน้ำ ผลผลิตสูง เมื่อนำข้าวโพดมาหมัก ใช้เลี้ยงสัตว์เคี้ยวเอื้อง อย่าง โคเนื้อ โคนม ควาย แพะ แกะ จะทำให้สัตว์เหล่านี้โตเร็ว โดยเฉพาะนำข้าวโพดหมัก (corn silage) มาเลี้ยงโคนม จะทำให้นมมีคุณภาพ ไขมันสูง
![1.คุณสุริยา เลิศสรานนท์ ประธานฯ (กลาง)](https://www.palangkaset.com/wp-content/uploads/2023/02/1.คุณสุริยา-เลิศสรานนท์-ประธานฯ-กลาง.jpg)
การจัดตั้งกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแปลงใหญ่ข้าวโพดช็อป
กลุ่มวิสาหกิจชุมชนแปลงใหญ่ข้าวโพดช็อป ต.หัวลำ อ.ท่าหลวง จ.ลพบุรี โดยมี นางสุริยา เลิศสรานนท์ เป็นประธานกลุ่ม เริ่มดำเนินการจัดตั้งกลุ่มตั้งแต่ปี 2561 จากจุดเริ่มต้นรวมสมาชิกเพียง 34 ราย พื้นที่ปลูก 300 ไร่ ปัจจุบันขยายทั้งสมาชิกและพื้นที่ปลูกข้าวโพดกว่า 3,000 ไร่ สมาชิกเกษตรกรและเครือข่ายรวม 227 ราย การดำเนินงานทางกลุ่มฯ ได้รับการสนับสนุนเงินทุนจากโครงการยกระดับแปลงใหญ่ ตามนโยบายเกษตรสมัยใหม่และเชื่อมโยงตลาด ภายใต้การดำเนินงานของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์
เพื่อมาสนับสนุนจัดซื้อเครื่องจักรขนาดเล็กอัดก้อน ขนาด 60-70 กิโลกรัม และขนาด 40 กิโลกรัม เครื่องจักร double shop รถคีบ และรถบรรทุก 6 ล้อ และใช้เงินทุนจาก ธ.ก.ส. จำนวน 10 ล้านบาท มาจัดซื้อเครื่องจักรอัดก้อนขนาด 350-400 กิโลกรัม เพิ่มอีก เพื่อใช้ในกระบวนการผลิตข้าวโพดหมักอัดก้อน ส่งทั้งในและต่างประเทศ
โดยสมาชิกต้องใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวโพด ซึ่งทางคณะกรรมการแปลงใหญ่จะเป็นผู้จัดหาเมล็ดพันธุ์คุณภาพเพื่อจำหน่ายให้แก่สมาชิกเพื่อเป็นการควบคุมคุณภาพของผลผลิต เมล็ดพันธุ์แปซิฟิก เมล็ดพันธุ์ ซี.พี. เมล็ดพันธุ์จีที และ เมล็ดพันธุ์ 7321 และเมื่อถึงระยะเวลาเก็บเกี่ยวทางกลุ่มจะมอบหน้าที่ให้ คุณโกศล ศิริ เป็นคณะกรรมการของกลุ่ม ที่มีหน้าที่ออกไปตรวจสอบคุณภาพต้นข้าวโพดของแปลงสมาชิกก่อนจะช็อป และจัดรถไปเก็บเกี่ยวให้แก่สมาชิกโดยตรง
![2.การวางสายน้ำหยดสำหรับปลูกข้าวโพด ทำให้ต้นข้าวโพดเจริญเติบโตได้ดี](https://www.palangkaset.com/wp-content/uploads/2023/02/2.การวางสายน้ำหยดสำหรับปลูกข้าวโพด-ทำให้ต้นข้าวโพดเจริญเติบโตได้ดี.jpg)
การบริหารจัดการไร่ข้าวโพด
การผลิตข้าวโพดหมักอัดก้อน สมาชิกจะเตรียมพื้นที่ปลูกหมุนเวียนตลอดทั้งปี เพราะมีแหล่งน้ำจากการขุดบ่อบาดาล ใช้เป็นระบบน้ำหยดรดต้นข้าวโพด ส่วนสมาชิกใกล้เคียงที่ไม่มีระบบน้ำ จะอาศัยเตรียมพื้นที่และปลูกช่วงฤดูฝน โดยจะใส่ปุ๋ยมูลสัตว์ เช่น ขี้วัว ขี้ไก่แกลบ หรือ ขี้ไก่ไข่ เป็นต้น ส่วนปุ๋ยเคมีจะใช้ช่วงทำรุ่น นิยมสูตร 15-15-15, 16-16-16 ส่วนการให้ปุ๋ยทางใบนั้น ขึ้นอยู่กับความสะดวกของสมาชิก
ตารางการคำนวณต้นทุนการปลูกข้าวโพด 10 ไร่/รอบ ปี 2565
รายการ | ปริมาณ | บาท |
รายได้ ขายข้าวโพด | 70,000 กก. | 99,000 |
ขั้นตอนการเตรียมการผลิต | ||
-ค่าเมล็ดพันธุ์ | 36-39 กก. | 7,000 |
-ค่าไถ ผาน 3 | 10 ไร่ | 3,500 |
-ค่าไถ ผาน 7 | 10 ไร่ | 2,500 |
-ค่าเตรียมดิน | 10 ไร่ | 2,500 |
ขั้นตอนระหว่างการผลิต | ||
-ค่าปุ๋ยรองพื้น | 5 กระสอบ | 4,500 |
-ค่าแรงงานผ่ารุ่นพร้อมใส่ปุ๋ย | 10 ไร่ | 1,500 |
ขั้นตอนการเก็บเกี่ยวผลผลิต | ||
-ค่าแรงงานเก็บข้าวโพด | 10 ไร่ | 20,000 |
-ค่าแรงงานเจ้าของแปลง | 2 วัน | 3,600 |
รวมต้นทุน/ค่าใช้จ่าย | 45,100 | |
ต้นทุนการผลิตทั้งสิ้น | 45,100 | |
กำไร | 53,900 | |
ต้นทุน/กก. | 0.64 | |
ต้นทุน/ไร่ | 10 ไร่ | 4,510 |
กำไร/กก. | 0.77 | |
กำไร/ไร่ | 10 ไร่ | 5,390 |
![3.ฝักข้าวโพดที่พร้อมเก็บเกี่ยว](https://www.palangkaset.com/wp-content/uploads/2023/02/3.ฝักข้าวโพดที่พร้อมเก็บเกี่ยว.jpg)
การปลูกและบำรุงดูแลต้นข้าวโพด
โดยการปลูกข้าวโพดช็อปจะให้ผลผลิตอยู่ที่ 7-12 ตัน/ไร่ ขึ้นอยู่กับการบำรุงและดูแลของแต่ละคน ทางกลุ่มฯ ประกันราคาอยู่ที่ 1,000 บาท/ตัน ปัจจุบันราคาข้าวโพดช็อปอยู่ที่ 1,200-1,400 บาท/ตัน อายุการเก็บเกี่ยวอยู่ที่ 80-85 วัน ฝักอยู่ในระยะน้ำนม จะใช้เครื่องช็อปที่กลุ่มฯ ได้จัดซื้อจำนวน 2 เครื่อง ทั้งที่เป็นเครื่องช็อปที่ต้องใช้แรงงานคนแบกต้นข้าวโพดที่ตัดออกจากแปลงมายัดใส่เครื่องช็อป และรถตัดช็อปที่ตัดได้เบ็ดเสร็จในแปลง ซึ่งชิ้นข้าวโพดที่ผ่านเครื่องช็อปจะมีขนาด 2 ซม.
จากนั้นนำชิ้นข้าวโพดที่ช็อปแล้วมาใส่ในเครื่องจักรอัดก้อนทั้ง 2 ขนาด คือ 1.เครื่องอัดก้อนแรปพลาสติก ขนาดเล็กน้ำหนัก 60-70 กิโลกรัม/ก้อน กำลังการผลิต 300-400 ก้อน/ชม. 2.เครื่องอัดก้อนขนาดใหญ่น้ำหนัก 350-400 กิโลกรัม/ก้อน กำลังการผลิต 40-50 ก้อน/ชั่วโมง และผลิตข้าวโพดหมักแบบบรรจุถุง ขนาด 25 กิโลกรัม จำหน่ายให้กับลูกค้ารายย่อย โดยใช้เวลาหมัก 14-21 วัน จะทำให้มีกลิ่นหอม
![4.เครื่องช็อปต้นข้าวโพดที่ยังต้องใช้แรงงานคนนำต้นข้าวโพดมาช็อปผ่านเครื่อง](https://www.palangkaset.com/wp-content/uploads/2023/02/4.เครื่องช็อปต้นข้าวโพดที่ยังต้องใช้แรงงานคนนำต้นข้าวโพดมาช็อปผ่านเครื่อง.jpg)
ด้านตลาดและช่องทางจำหน่าย ข้าวโพดหมัก
กลุ่มลูกค้าหลักในประเทศ คือ ฟาร์มโคนม โคเนื้อ แกะ แพะ เป็นต้น ส่วนลูกค้าต่างประเทศที่ส่งออกจะจำหน่ายไปหลายประเทศ เช่น ประเทศญี่ปุ่น สั่งซื้อจำนวน 4 ตู้/รอบ และประเทศการ์ต้า สั่งซื้อจำนวน 2 ตู้/รอบ ตู้ละไม่เกิน 26 ตัน เป็นต้น
![5.ขนาดชิ้นของข้าวโพดที่ผ่านเครื่องช็อป](https://www.palangkaset.com/wp-content/uploads/2023/02/5.ขนาดชิ้นของข้าวโพดที่ผ่านเครื่องช็อป.jpg)
แนวโน้มการขยายพื้นที่ปลูกข้าวโพด
ทางกลุ่มฯ จะนำข้าวโพดช็อปที่ผ่านการหมักแล้ว 21 วัน ส่งตัวอย่างไปตรวจคุณภาพที่ห้องปฏิบัติการวิเคราะห์อาหารสัตว์ ศูนย์วิจัยและพัฒนาอาหารสัตว์นครราชสีมา และตรวจสอบหาสารพิษตกค้าง ที่ บริษัท ห้องปฏิบัติการกลาง (ประเทศไทย) จำกัด นับว่าเป็นจุดแข็งของทางกลุ่มในด้านของกระบวนการผลิตที่มีคุณภาพและมาตรฐานสูง
ขณะเดียวกันทางกลุ่มฯ มีแผนเพิ่มเครือข่ายสมาชิก ขยายพื้นที่เพาะปลูก และเพิ่มด้านของเทคโนโลยีการผลิต เพื่อให้ผลผลิตมีคุณภาพมาตรฐานยิ่งขึ้น และเพียงพอต่อความต้องการของตลาดข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ เป็นพืชที่อุตสาหกรรมอาหารสัตว์มีความต้องการต่อเนื่อง เป็นวัตถุดิบอาหารโคนม ที่ให้คุณค่าทางโภชนาการสูง
นอกจากนี้ทางกลุ่มฯ มีแผนที่จะขยายการปลูกหญ้าเนเปียร์ เพื่อนำมาผลิตอาหารแห้งอัดก้อนด้วย จำหน่ายผ่านตลาดออนไลน์ โดยให้สมาชิกแบ่งพื้นที่มาปลูกหญ้าเนเปียร์ 3-5 ไร่ เพื่อเก็บเกี่ยวตลอดทั้งปี เพื่อให้สมาชิกปลูกพืชหลากหลาย ก่อให้เกิดรายได้หลายช่องทาง
ติดต่อสอบถามได้ที่ กลุ่มวิสาหกิจชุมชนแปลงใหญ่ข้าวโพดช็อป บ้านหนองจาน หมู่ 5 ต.หัวลำ อ.ท่าหลวง จ.ลพบุรี โทร.081-649-9440, 093-321-4591, 082-239-5357