แผ่นดินอีสาน ทุกรัฐบาลบอกให้เลี้ยง “ปศุสัตว์” เป็นอาชีพหลัก โดยเฉพาะ โคพลาสติก ของใหญ่ จิ๋ว กลายเป็นตำนานอัปยศ
วันนี้ชาวอีสานหลายจังหวัดที่เคยได้เงินก้อนโตจาก โคเนื้อ เพราะเวียดนามสั่งเข้า “โคขุน” ไปเชือดสดๆ ก็ต้องขาดทุนกันระนาว เป็นหนี้ ธกส. หลังแอ่น เพราะ เวียดนาม เลิกซื้อโคไทย หันไปซื้อจากที่อื่นแทน
กว่าจะมาเป็นไร่เชิดชัยฟาร์ม
คุณเชิดชัย วันทา เกษตรกรหัวหน้าระดับผู้นำในจังหวัดสุรินทร์ หมดเงินกับการขุนโคลูกผสมบราห์มัน และลูกผสมชาร์โรเลส์ หลายล้านบาท เหตุมาจากปัญหาดังกล่าว
ก่อนหน้านี้เขาได้ลงทุนกว่า 5 ล้านบาท ทำ ฟาร์มเห็ดอีแวป บนเนื้อที่ 10 กว่าไร่ ทำ เห็ดนางรม เห็ดนางฟ้า และ เห็ดขอน ส่งห้างแมคโคร ได้เงินก้อนโต 6 ปีเต็ม เงินส่วนหนึ่งถูกนำมาลงทุน โคเนื้อ พันธุ์กำแพงแสน ลูกผสมบราห์มัน และ ลูกผสมชาร์โรเลส์ บนเนื้อที่ 3 ไร่กว่า เจาะบ่อบาดาลน้ำลึก 40 เมตร และบ่อบาดาลน้ำตื้น 10 เมตร ขุดสระเลี้ยงเป็ดและไก่ ปลูกบ้าน รวมๆ บนเนื้อที่ 10 กว่าไร่ ที่รู้จักกันในนาม“ไร่เชิดชัยฟาร์ม” นั่นเอง
พอโควิดระบาด และสภาพภูมิอากาศร้อนแปรปรวน ปรากฏว่าเห็ดในโรงเรือนอีแวปไม่ออกดอก “เชื้อแข็งแรงทุกอย่าง ทุกระบบโอเคหมด แต่พอเวลาเปิดดอกปุ๊บ ถ้าสภาพแวดล้อมมันเปลี่ยนหรือแปรปรวน มันกระทบต่อสปอร์หรือสร้างดอก” คุณเชิดชัย เปิดเผยถึงการนำเงินจากการเป็นลูกจ้าง องค์การเภสัชกรรม มาลงทุนปลูกเห็ด เพราะเป็นอาชีพที่ได้เงินไว แต่การขุนโคต้องใช้เวลา 12-14 เดือน กว่าจะได้เงิน
วันนี้คุณเชิดชัยก็ยังเลี้ยงโคขุน แม้ไม่เห็นอนาคตเหมือนชาวนาต้องทำนา ทั้งๆ ที่บางปีขาดทุนก็ต้องทำ “ยิ่งตอนนี้วัวตกต่ำมาก แต่ละคนขาดทุน 90% กู้ ธกส. ก็ไม่มีเงินใช้หนี้ กระทบไปหมด ทั้งรายเล็ก รายย่อย รายกลาง รายใหญ่ ไปพร้อมๆ กันหมด” คุณเชิดชัย ยืนยัน
หยุด!เนื้อกล่องผิดกฎหมายเพื่อผู้เลี้ยงโคเนื้อพอจะได้หายใจ
ยุคที่ เวียดนาม สั่งโคขุนจากไทย คุณเชิดชัยก็ขายให้เวียดนาม แต่เมื่อเวียดนามหันไปซื้อจากออสเตรเลียและพม่า โคเนื้อไทยตายสนิท ส่วนตลาดเนื้อต่างประเทศก็ถูก เนื้อกล่อง ของเถื่อน ราคาถูก เข้ามาตีตลาดกระจุย เพราะนำเข้าไม่ต่ำกว่า 40,000 ตัน/ปี ปกติคนไทยกินเนื้อเฉลี่ย 3 กก./คน/ปี ใช้วัว 1.2 ล้านตัว นอกจากนี้ยังมีเนื้อกล่องถูกกฎหมาย ราคาถูก ตามนโยบาย FTA เข้ามาถล่มตลาด วันนี้ ร.อ.ธรรมนัส พรหมเผ่ารัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ พยายามจะหยุดเนื้อกล่องผิดกฎหมาย ก็หวังว่าผู้เลี้ยงโคเนื้อพอจะหายใจได้บ้าง
“การส่งเสริมอาชีพเพื่อแก้ปัญหาความยากจน ผมได้ผลักดันโครงการโคแสนล้านแต่ละจังหวัดอย่างน้อย 5,000 ครอบครัว โดยผู้ว่าและทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ต้องช่วยกันพิจารณาว่าครอบครัวไหนมีความพร้อม มีศักยภาพในการเลี้ยงวัว และช่วยอบรมในการผสมเทียม จะได้มีสัตวบาลอาสาตำบลละ 1 คน เพียงพอต่อการดูแลสมาชิกที่เลี้ยงวัว”นายสมศักดิ์ เทพสุทิน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ให้ความเห็นเมื่อ 25 ก.พ. 67
แน่นอนคนที่มีอุดมการณ์ทำงานเพื่อผู้เลี้ยงโคเนื้อรายย่อย อย่าง คุณเชิดชัย ที่มีเครือข่ายในภาคเหนือและอีสานเป็นหลัก ย่อมฮึกเหิมท่ามกลางวิกฤตโคเนื้อ และเขามั่นใจว่าเขาเข้าใจเรื่องโคเนื้อมากกว่านักวิชาการหลายๆ คน
“ผมเป็นเกษตรกรโคเนื้อรายย่อย มีเครือข่ายมาก วิสาหกิจชุมชนก็เยอะ เลี้ยงวัว 5-10 ตัว อยู่กับผมมาก” คุณเชิดชัย ฟันธง
อาหารสำหรับเลี้ยงโคขุน
เรื่องการเลี้ยงโคขุน อาหาร เป็นเรื่องสำคัญ อาหารโคขุนขนาด 30 กก. กระสอบละ 380 บาท คุณภาพดีๆ มีหลายยี่ห้อ แต่ถ้าราคาต่ำกว่านี้ วัวกินแล้วถ่ายทิ้ง ไม่สามารถเอาสารอาหารไปใช้ได้จริง โปรตีนสูง แลกเนื้อได้ดี ส่วน อาหารหยาบ เกษตรกรบางคนปลูกหญ้าเนเปียร์ บางคนไปขอซื้อ ต้นข้าวโพด จากชาวไร่พื้นที่ใกล้เคียง มาบดและหมักให้กิน และบางคนไปซื้อเหมา ทั้งหญ้า ทั้งข้าวโพด มาทำไซเลส เก็บไว้นานๆ แต่ อาหาร TMRคุณเชิดชัยยืนยันว่าไม่เหมาะกับโคขุน ยกเว้นแม่โค หรือวัวรุ่น
กว่า 1,200 คน ในเครือข่ายของคุณเชิดชัย สมาชิกส่วนหนึ่งได้ร่วมกันจัดตั้ง สมาคมเกษตรกรผู้เลี้ยงโคกระบือแพะแกะรายย่อยเพื่อการส่งออก ร่างข้อบังคับเสร็จแล้ว จะยื่นจดเป็นทางการที่ อ.ขุขันธ์ จ.ศรีสะเกษ โดยมี คุณเชิดชัย วันทา เป็นนายกสมาคม
นอกจากนี้คุณเชิดชัยเป็นกรรมการ ในคณะกรรมการนโยบายโคเนื้อกระบือและผลิตภัณฑ์แห่งชาติ และคณะอนุกรรมการด้านการรักษาตลาดการบริโภคโคเนื้อกระบือและผลิตภัณฑ์
สนใจเข้าร่วมกับสมาคมเพื่อช่วยเหลือสมาชิก ติดต่อ 56 ม.11 ต.จะกง อ.ขุขันธ์ จ.ศรีสะเกษ 33140
อ้างอิง : นิตยสารสัตว์บก ฉบับ 373
