สำหรับพื้นที่ของ คุณเกลี้ยง ประชาสุข ชาวอำเภอกำแพงแสน จังหวัดนครปฐม มีพื้นที่ทั้งหมด 5 ไร่ ปลูกผสมผสานตามประสาชาวสวนทั่วๆ ไป ปลูกกระเพรา เป็นหลัก และมีแมงลัก กระชาย ถั่วพู ตะไคร้ ที่ปลูกเป็นแถวอย่างเห็นได้ชัด กะเพราที่นี่เป็นกะเพราพันธุ์ใบใหญ่ ใบหยิก แล้วแต่ตามใจเรา เราต้องการปลูกกะเพราพันธุ์ไหน กะเพราถ้ารักษาดีๆ แล้ว อายุของต้นถึง 8เดือน เลยทีเดียว แต่ถ้าให้ดีเอาแค่ 5 เดือนก็พอ
สำหรับกะเพราแล้วปลูกไม่ยากอย่างที่คุณคิด คุณเกลี้ยงเล่าว่าแค่นำต้นลูกหรือต้นเล็กมาปักดำแล้วให้น้ำด้วยสปริงเกลอร์ แล้วรักษาตามปกติ มันจะแตกขึ้นของมันเอง พอหลังจากต้นโตได้ขนาดที่เราต้องการแล้ว เราจะเก็บเกี่ยวได้ทันที
การเก็บเกี่ยว
การเก็บเกี่ยวเราจะตัดในช่วงเช้า เมื่อเราตัดผลผลิตแล้วต้นที่เราตัดก็จะแตกยอดขึ้นใหม่ ยิ่งตัดยิ่งแตกยอดดีขึ้น หลังจากเก็บเกี่ยวได้ 5-10 วันแล้ว เราจะใส่ปุ๋ย ฉีดยาธรรมดา และพอเราตัดเสร็จแล้วขั้นตอนต่อไปเป็นการจัดส่งให้พ่อค้าเป็นคนขายให้ “เราเสียเปรียบไม่มากก็น้อย ขึ้นอยู่กับตลาดด้วย เราจะส่งให้เขา เขาก็มารับกับเราเป็นประจำ รับไปขายที่ตลาด 4 มุมเมืองเป็นตลาดหลัก” หลังจากเก็บเกี่ยวแล้วต้องรออีกประมาณ 2อาทิตย์ ถึงจะเก็บเกี่ยวผลผลิตได้อีกครั้ง
การรดน้ำกะเพรา เราต้องรดน้ำทุกๆ วัน ขาดไม่ได้ เพราะมันเป็นผลต่อการแตกยอด ประมาณ 10 นาที แต่ถ้าเป็นช่วงหน้าร้อนการให้น้ำอย่างน้อยต้องครึ่งชั่งโมงขึ้นไป เพราะช่วงนี้อากาศร้อนจัด ทำให้กระเพราใบเล็ก ใบหยิก เสี่ยงต่อการเกิดเพลี้ยได้
สำหรับรายได้แล้ว คุณเกลี้ยงเล่าให้ฟังว่ารายได้ของเขาไม่แน่นอน บางวันขายได้วันละ 400-500 บาท บางวันไม่มีขายก็มี อีกอย่างราคาก็ขึ้นอยู่กับตลาดว่าราคาเท่าไหร่ รายได้ของเราเฉลี่ยต่อเดือนแล้วก็หมื่นกว่าบาท พอเลี้ยงครอบครัว ค่าเล่าเรียนลูกสาวได้ พอมีอาชีพไม่ต้องเป็นลูกจ้างใคร
วิธีการปลูกกะเพรา
กะเพราเป็นพืชล้มลุกที่มีอายุเฉลี่ย 1-2 ปี ปลูกครั้งเดียวสามารถเก็บเกี่ยวไปได้เรื่อยๆ ทุก 15-20 วัน การเลือกพื้นที่ปลูกควรเป็นที่ดอน แต่อยู่ใกล้แหล่งน้ำ สามารถนำน้ำมาใช้รดได้สะดวก ไม่มีปัญหาเรื่องน้ำท่วมขัง ปกติกะเพราสามารถขึ้นได้ดีในดินทุกชนิด แต่จะชอบดินที่มีความอุดมสมบูรณ์ดี ร่วนซุย ระบายน้ำดี อยู่ใกล้ที่พักอาศัย อยู่ไม่ไกลจากตลาดหรือแหล่งรับซื้อมากนัก และการคมนาคมสะดวก
เริ่มจากการเตรียมดินปลูก กะเพราเป็นพืชที่มีระบบรากลึกปานกลาง ปลูกครั้งเดียวสามารถเก็บเกี่ยวได้ 10-15 ครั้ง ต่อระยะเวลา 7-8 เดือน หลังจากนั้นผลผลิตจะลดลง กิ่งก้านแข็ง แตกยอดน้อย เมื่อถึงตอนนี้ควรจะรื้อปลูกใหม่ อย่างไรก็ดีการเตรียมดินปลูกกะเพราก็เหมือนกับปลูกพืชอื่นๆ คือ ไถหรือขุดดินลึกประมาณ 20-25 เซนติเมตร ตากดินไว้ 7-10 วัน ใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักที่สลายตัวดีแล้วคลุกเคล้าให้เข้ากับดินให้ทั่ว ย่อยดินให้ละเอียดแล้วพร้อมที่จะปลูกได้
การ ปลูกกระเพรา โดยทั่วไปมีการปฏิบัติกันอยู่ 3 วิธี ดังนี้
1.ปลูกโดยการหว่านเมล็ด การปลูกด้วยวิธีนี้จะต้องใช้เมล็ดพันธุ์มาก และใช้แรงงานมากในการถอนแยก โดยเริ่มจากรดน้ำให้ชุ่มทั่วแปลง แล้วหว่านเมล็ดพันธุ์ให้กระจายสม่ำเสมอทั่วแปลง โดยทั่วไปใช้เมล็ดพันธุ์ประมาณ 250 กรัมต่อไร่ ใช้แกลบขาวหรือแกลบดำโรยคลุมให้ทั่วแปลง หลังจากนั้นใช้ฟางแห้งหรือหญ้าแห้งคลุมทับบางๆ เสร็จแล้วให้รดน้ำตาม และรดน้ำทุกๆ วัน หลังจากงอกประมาณ 15-20 วัน ควรทำการถอนแยกให้ได้ระยะระหว่าง 20×20 เซนติเมตร
2.ปลูกโดยการใช้ต้นกล้า เป็นวิธีที่เกษตรกรนิยมปฏิบัติกันมาก เพราะให้ผลผลิตสูง และสะดวกในการจัดการ โดยทำการเพาะกล้าในแปลงเพาะ จนกระทั่งกล้ามีอายุ 20-25 วัน จึงทำการย้ายปลูก การย้ายปลูกควรทำในตอนเย็น และปลูกให้เสร็จภายในวันเดียวกัน เมื่อถอนต้นกล้ามาแล้วจึงเด็ดยอดออก ขุดหลุมให้ได้ระยะ 20×20 เซนติเมตร แล้วนำต้นกล้าที่เด็ดยอดแล้วลงปลูก หลังจากนั้นใช้ฟางหรือหญ้าแห้งคลุมระหว่างแถว รดน้ำตามทันที และรดน้ำทุกวัน
3.ปลูกโดยการใช้ต้นและกิ่งแก่ การปลูกโดยใช้ลำต้นและกิ่งแก่ทำให้ได้ผลผลิตเร็ว กิ่งแก่และยอดที่แตกออกมาใหม่มักไม่สวยเท่าที่ควร ลำต้นโทรม และตายเร็ว วิธีการโดยตัดต้นและกิ่งแก่ที่มีอายุมากกว่า 8 เดือน ให้มีความยาว 5-10 เซนติเมตร เด็ดยอดและใบออก แล้วนำต้นหรือกิ่งแก่ไปปักชำในแปลง ใช้ระยะปลูก 20×20 เซนติเมตร หลังจากนั้นใช้ฟางหรือหญ้าแห้งคลุมระหว่างแถว รดน้ำตามทันที และหลังจากปลูกควรรดน้ำทุกวัน
การบำรุงดูแลรักษากะเพรา
กะเพราเป็นพืชที่ต้องการความชื้นสูงและสม่ำเสมอ ดังนั้นควรมีการรดน้ำทุกวัน เช้า-เย็น แต่ระวังอย่าให้มีการท่วมขังของน้ำในแปลง และในระยะแรกควรมีการพรวนดินและกำจัดวัชพืชทุก 1-2 สัปดาห์ โดยการใช้มือถอน ใช้จอบหรือเสียมดายหญ้าออก แต่ระวังอย่าให้กระทบกระเทือนต้นและราก
สำหรับการใส่ปุ๋ยกะเพรานั้น หลังจากปลูก 15 วัน ใส่ปุ๋ยเคมีสูตร 13-13-21 ในอัตรา 50 กิโลกรัมต่อไร่ หรือสูตร 15-15-15 อัตรา 30 กิโลกรัมต่อไร่ โรยข้างแถวแล้วพรวนดินกลบและรดน้ำตาม หลังจากปลูก 20-25 วัน อัตรา 10 กิโลกรัมต่อไร่ โดยละลายน้ำรดในตอนเย็น และหลังจากเก็บเกี่ยวทุกครั้งให้ใส่ปุ๋ยเคมีสูตร 13-13-21 อัตรา 50 กิโลกรัมต่อไร่ หรือสูตร 15-15-15 อัตรา 30 กิโลกรัมต่อไร่
โดยปกติแล้วกะเพราเป็นพืชที่ไม่ค่อยมีปัญหาจากการทำลายของโรคและแมลงมากนัก ดังนั้นหากมีแมลงรบกวนจึงไม่ควรใช้สารเคมี โดยให้ยึดหลักวิธีการผลิตผักอนามัยเป็นแนวทางในการปฏิบัติ
การเก็บเกี่ยวผลผลิตกะเพรา
กะเพราสามารถเก็บเกี่ยวได้เมื่ออายุประมาณ 30-35 วันหลังปลูก โดยใช้มีดคมๆ ตัดลำต้น ให้ลำต้นเหลือสูงจากพื้นดินประมาณ 10-15 เซนติเมตร แต่ถ้ายังไม่มีผู้รับซื้อเกษตรกรสามารถชะลอการเก็บเกี่ยวออกไปได้ โดยการเด็ดยอดที่มีดอกทิ้ง หลังจากตัดลำต้นแล้วกะเพราจะแตกยอดและกิ่งก้านออกมาใหม่ การเก็บเกี่ยวสามารถกระทำได้ทุก 15 วัน ไปตลอดระยะเวลา 7-8 เดือน หลังจากนั้นผลผลิตจะลดลงเรื่อยๆ เกษตรกรจึงควรทำการถอนทิ้งเพื่อปลูกใหม่
ช่วงนี้อากาศดีมากๆ ทำให้กะเพราของ คุณเกลี้ยง ออกใบสวย ใบใหญ่ แตกยอดสวยงามเลยทีเดียว แต่เมื่อเก็บผลผลิตแล้วก็ยังหนีไม่พ้นการถูกเอารัดเอาเปรียบจากพ่อค้าคนกลางอย่างเลี่ยงไม่ได้ ดีใจกับผลผลิตที่ออกมา
แต่ก็ผิดหวังกับราคาที่เขารับชื้ออยู่ดีเหมือนข้างต้นที่ได้กล่าวมาล่ะครับ แต่ถึงจะอย่างไรก็ตามเพื่อปากท้องของครอบครัวจึงต้องยิ้มยอมรับผลที่ได้รับมาตลอดระยะเวลาหลายปีแล้ว
สำหรับสาเหตุปัญหาสำคัญของความยากจนในภาคเกษตรของไทยนี้ คือ เกษตรกรส่วนใหญ่ยังขาดความรู้ และการบริหารจัดการ ปัญหาเรื่องทุน ปัญหาที่พบกันอยู่เสมอแต่ไม่เคยมีใครคิดจะแก้ไขสักที นั่นก็คือ ปัญหาพ่อค้าคนกลาง ราคาที่พ่อค้าคนกลางได้รับจากเกษตรกรนั้นเป็นราคาที่ต่ำมาก แต่กลับไปขายต่อได้ในราคาที่สูง ส่วนต่างจำนวนมากนี้ทำให้กำไรเกือบจะทั้งหมดตกไปอยู่ที่พ่อค้าคนกลาง ซึ่งเป็นการไม่ยุติธรรมอย่างมาก ทั้งที่เกษตรกรต้องลำบากดูแลพืชผล แต่กลับได้ผลตอบแทนน้อยนิด จนบางครั้งเกือบจะขาดทุนด้วยซ้ำ แต่พ่อค้าคนกลางซึ่งมีหน้าที่แค่รับซื้อและนำไปขายต่อกลับได้กำไรจำนวนมหาศาล….!!
ต้องขอขอบคุณข้อมูลดีๆ สำหรับการ ปลูกกระเพรา จาก คุณเกลี้ยง ประชาสุข และคุณบุญสม ประชาสุข มากๆ สุดท้ายนี้ก็ขอให้คุณเกลี้ยงและครอบครัว ประชาสุข ทุกๆคน มีความสุข และเป็นเกษตรต้นแบบของนักสู้ชีวิตตลอดไป มีกำลังใจสู้ๆ ต่อไป ที่อยู่คุณเกลี้ยง ประชาสุข เลขที่ 57 หมู่ 9 ต.ทุ่งขวาง อ.กำแพงแสน จ.นครปฐม 73140 หรือโทร.08-1017-4620
