ปุ๋ยอินทรีย์ แพงเกินไป?? มาทำความเข้าใจเรื่องดินและปุ๋ยกัน

ในวงการเกษตรน้อยนักที่จะไม่รู้จักดร.ชวลิต  ฮงประยูร  นายกสมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย งานวันดินและปุ๋ย เขาคือตัวคีย์แมนในการจัดสัมมนากุญแจสำคัญของการใช้ปุ๋ย…สู่ยุคการผลิตผลไม้คุณภาพสูง ได้เปิดใจให้สัมภาษณ์กับ พลังเกษตร เรื่องธาตุอาหารพืช ซึ่งเกษตรกรยังไม่รู้ลึก ใช้อย่างไม่เหมาะสม เกิดผลเสียมากกว่าผลดี “ถามเกษตรกรว่าเคยวิเคราะห์ดินของตัวเองบ้างมั๊ย ปรากฏว่าเกือบทั้งหมดไม่เคยเลย นั่นหมายความว่าปลูกพืชลงไปในดินที่ไม่รู้ว่าเป็นอย่างไร ทั้งๆ ที่ดินคือหัวใจหลักของต้นไม้ๆ จะงามหรือไม่งามอยู่ที่ดิน” ปุ๋ยอินทรีย์

คณะวิทยากรให้ความรู้เรื่องดินและปุ๋ย

เปิดประเด็นที่เป็นจุดอ่อนของเกษตรกรไทย คือ การไม่รู้ pH หรือความเป็นกรด-ด่างของดิน ย่อมนำความสูญเสียทางเศรษฐกิจมาสู่เกษตรกรโดยตรง อย่าง ชุดดิน

แถวดำเนินสะดวก มีฟอสฟอรัส (K) สูงมาก ก็ยังใส่ K ลงไปอีก เป็นการเพิ่มต้นทุนโดยไร้ประโยชน์

ในเรื่องการใช้ปุ๋ยอินทรีย์และปุ๋ยเคมี มีจุดแข็ง-จุดอ่อนที่แตกต่างกัน ปุ๋ยเคมีมีธาตุอาหารเข้มข้น ละลายน้ำปุ๊บพืชกินได้ทันที ทำให้การใช้มีความสะดวก ต่างกับปุ๋ยอินทรีย์ปั้นเม็ดราคาตันละ 7,000-8,000 บาท แต่ในเนื้อปุ๋ยมีธาตุอาหารไม่มาก เช่น มีไนโตรเจน (N) 0.5-1%

การใช้ปุ๋ยอินทรีย์และปุ๋ยเคมีมีจุดแข็ง-จุดอ่อนที่แตกต่างกัน

นอกนั้นเป็นอินทรียวัตถุ (OM) ดังนั้นปุ๋ยอินทรีย์ปั้นเม็ดจึงต้องเอาปุ๋ยเคมีใส่เข้าไป เช่น เอายูเรียใส่ ทำให้พืชงาม ใบเขียว เกษตรกรคิดว่าปุ๋ยอินทรีย์ดี “ลำพังปุ๋ยอินทรีย์อย่างเดียวมันไม่แสดงผลให้เห็นขนาดนั้นหรอก ปุ๋ยอินทรีย์ ปุ๋ยเคมี ก็มีจุดดีของมัน การใส่ปุ๋ยเคมีต้องการธาตุอาหารเป็นหลัก ใส่ในดินที่ขาด แต่ใส่ปุ๋ยอินทรีย์ต้องการอินทรียวัตถุ ปรับปรุงโครงสร้างของดิน เพื่อให้มันเหมาะสมกับการเจริญเติบโตของพืช และด้วยสภาพการแบบนี้ จึงแนะนำให้ทำปุ๋ยอินทรีย์ใช้เอง”

โดยให้ข้อคิดเห็น และยืนยันว่า ราคาปุ๋ยอินทรีย์เม็ดวันนี้แพงมาก เอาไปใช้แล้วไม่คุ้ม เพราะถ้าคิดต่อหน่วยของธาตุอาหารที่มีอยู่ในเนื้อปุ๋ยแล้วถือว่าเป็นปุ๋ยที่มีราคาแพงมาก และเมื่อเกษตรกรนำไปใส่ไร่ละ 50 หรือ 100 กก. เหมือนใส่ปุ๋ยเคมี มันจะไม่เห็นผล ยิ่งมีพ่อค้าปุ๋ยอินทรีย์บางคนโฆษณาชวนเชื่อ ถือโอกาสขายวัสดุที่ไม่ใช่ปุ๋ย และราคาก็แพง เกษตรกรใช้ไปด้วยความไม่รู้ เสียเงินโดยไม่จำเป็น ซึ่งการทำปุ๋ยอินทรีย์ เช่น ปุ๋ยหมัก ที่ใช้ผักตบชวาเป็นวัตถุดิบ จะได้ปุ๋ยที่มีคุณภาพ มีธาตุอาหารสูง ต้องรีบทำ แทนที่จะไปซื้อปุ๋ยอินทรีย์เม็ดราคาแพง แต่มีธาตุอาหารน้อย

การให้ธาตุอาหารพืชทางใบและรู้วิธีใช้ที่ถูกต้อง

ด้วยเหตุนี้สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย จึงต้องให้ความรู้เรื่องธาตุอาหารพืชผ่านสื่อต่างๆ อย่างต่อเนื่อง สัมมนาเรื่องการใช้สารทางใบ โดยใช้วิทยากรมืออาชีพจาก ม.เกษตรศาสตร์ มาบรรยาย เพราะอาหารทางใบมีความอ่อนไหวมาก ใส่มากไปก็ไม่ได้ ใส่น้อยไปก็ไม่เห็นผล จัดที่กรมพัฒนาที่ดิน ชั้น 8

งานนี้จะทำให้เกษตรกรเห็นความสำคัญของการให้ธาตุอาหารพืชทางใบมากขึ้น แล้วรู้วิธีใช้ที่ถูกต้องและเหมาะสม เพราะประเทศไทยเป็นประเทศผู้ผลิตผลไม้เขตร้อน และยังเป็นผู้ส่งออกผลไม้รายใหญ่ในกลุ่มประเทศอาเซียน ด้วยการมีปัจจัยเกื้อหนุนในด้านภูมิประเทศ  และภูมิอากาศที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของไม้ผล

ข้อมูลการส่งออกผลไม้ พบว่ามูลค่าการส่งออกผลไม้มีอัตราการเติบโตจากปีก่อนถึงร้อยละ 10.7 เนื่องจากความต้องการไม้ผลเขตร้อนในตลาดโลกสูงขึ้นมาก โดยเฉพาะตลาดที่มีกำลังซื้อสูง เช่น ญี่ปุ่น ยุโรป และออสเตรเลีย ส่วนอุปสรรคสำคัญในการส่งออกผลไม้ไปยังประเทศเหล่านั้น  ก็จะได้แก่ คุณภาพของผลไม้ที่ยังไม่ตรงกับความต้องการของตลาด และการที่ผลไม้ไทยยังไม่คงทนต่อการเก็บรักษา

ทำให้ไม่สามารถส่งออกได้มากขึ้น ทั้งๆ ที่ความต้องการนำเข้าผลไม้จากไทยยังมีอยู่มากก็ตาม การยกระดับคุณภาพการผลิตให้ผลไม้มีคุณภาพสูง (premium) ต้องการความรู้  และความเข้าใจในบทบาทของธาตุอาหาร แนวทางการประเมินความต้องการธาตุ ปุ๋ย และทางเลือกในการใช้ปุ๋ยแบบต่างๆ ทั้งปุ๋ยทางดิน ปุ๋ยทางใบ ปุ๋ยที่ให้กับระบบน้ำ

รวมไปถึงอาหารเสริมในรูปแบบต่างๆ ที่ปัจจุบันมีการผลิต  และจำหน่ายกันอย่างกว้างขวาง  ประกอบกับข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับระบบการให้น้ำ  การให้ปุ๋ย  จึงทำให้ทางสมาคมดิน  และปุ๋ยแห่งประเทศไทยได้เล็งเห็นความสำคัญ  จึงเป็นที่มาของการจัดงานประชุมสัมมนาในเรื่อง  เรื่อง กุญแจสำคัญของการใช้ปุ๋ย…สู่ยุคการผลิตผลไม้คุณภาพสูง   ณ โรงแรมเอบิน่าเฮ้าส์

ลักษณะอาการของธาตุอาหารพืชทางใบ

ภายในงานสัมมนามีผู้เข้าร่วมการสัมมนาประกอบด้วยสมาชิกสมาคมดิน  และปุ๋ยแห่งประเทศไทย นักวิชาการหน่วยงานของรัฐและภาคเอกชน เกษตรกรชาวสวนผลไม้  ผู้ประกอบกิจการด้านปุ๋ย และกิจการที่เกี่ยวข้องจำนวนผู้ร่วมการสัมมนาประมาณ 150 คน เพื่อให้ความรู้ในเรื่องของการจัดการดิน  และธาตุอาหารในไม้ผล เพื่อส่งเสริมความเข้าใจในบทบาทของธาตุอาหาร ของพืช แต่ละชนิด และมีหลักการใช้ปุ๋ยในไม้ผล

เพราะธาตุอาหารเป็นปัจจัยที่สำคัญต่อการผลิตพืชต่าง  ๆ  และผลไม้  เพราะมีผลโดยตรงกับผลผลิต และคุณภาพของผลผลิตโดยสมาคมการค้าปุ๋ยและธุรกิจการเกษตรไทย มีวัตถุประสงค์ส่งเสริม และสนับสนุนให้สมาชิกผู้ประกอบการผลิตและจำหน่ายปัจจัยทางการเกษตร ที่มีคุณภาพช่วยส่งเสริม พัฒนา และเพื่อยกระดับมาตรฐานการเกษตรของไทยให้เจริญก้าวหน้า  และสามารถส่งออกผลผลิตทางการเกษตร  แข่งขันกับนานาประเทศ และช่วยเหลือแก้ไขปัญหาที่อาจก่อให้เกิดอุปสรรค  เพื่อให้คำปรึกษาในการดำเนินธุรกิจ และติดต่อประสานงานกับภาครัฐ รวมทั้งส่งเสริมด้านการวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการเกษตร

ดร.ชวลิต  ฮงประยูร  นายกสมาคมปุ๋ย และดินแห่งประเทศไทย ประธานในการสัมมนาครั้งนี้ที่มีผู้เข้าร่วมการสัมมนาประกอบด้วยสมาชิกสมาคมดิน  และปุ๋ยแห่งประเทศไทย นักวิชาการหน่วยงานของรัฐและภาคเอกชน เกษตรกรชาวสวนผลไม้  ผู้ประกอบกิจการด้านปุ๋ย และกิจการที่เกี่ยวข้องจำนวนผู้ร่วมการสัมมนาประมาณ 150 คน เพื่อให้ความรู้ในเรื่องของการจัดการดิน  และธาตุอาหารในไม้ผล เพื่อส่งเสริมความเข้าใจในบทบาทของธาตุอาหาร ของพืช แต่ละชนิด และมีหลักการใช้ปุ๋ยในไม้ผล

เพราะธาตุอาหารเป็นปัจจัยที่สำคัญต่อการผลิตพืชต่าง  ๆ  และผลไม้  เพราะมีผลโดยตรงกับผลผลิต และคุณภาพของผลผลิต หากจะมองในอีกแง่หนึ่งอาจกล่าว  ได้ว่าธาตุอาหารมีผลโดยตรงต่อรายได้หรือกำไรก็ได้เช่นกัน เพราะธาตุอาหารเป็นตัวควบคุมผลผลิต  และคุณภาพของผลผลิต เพื่อให้การจัดการธาตุอาหารและการใส่ปุ๋ยให้แก่พืชมีประสิทธิภาพ  ที่มีปัจจัยด้านดินที่มีความสำคัญต่อการดูดใช้ธาตุอาหารของพืชที่สำคัญจากข้อมูลข้างต้นจะพบว่าการจัดการธาตุอาหารให้เหมาะสมกับไม้ผลเป็นสิ่งที่ค่อนข้างยุ่งยากและสลับซับซ้อน

การจัดการธาตุอาหารไม่ดี นอกจากจะสูญเสียเงินในการซื้อปุ๋ย (ซึ่งต้องสั่งมาจากต่างประเทศแล้ว) ยังมีผลเสียในระยะยาวต่อพืชด้วย วิธีการแก้ปัญหาที่ดีที่สุด คือ การใช้ค่าวิเคราะห์ดินและพืชมาช่วยในการวางแผนการจัดการธาตุอาหารอย่างมีประสิทธิภาพต่อไป

การผลิตและจำหน่ายผลิตภัณฑ์ทางการเกษตร ปุ๋ยอินทรีย์

ประกอบกับสมาคมการค้าปุ๋ยและธุรกิจการเกษตรไทย มีวัตถุประสงค์ส่งเสริม และสนับสนุนให้สมาชิกผู้ประกอบการผลิตและจำหน่ายปัจจัยทางการเกษตร ที่มีคุณภาพช่วยส่งเสริม พัฒนา และเพื่อยกระดับมาตรฐานการเกษตรของไทยให้เจริญก้าวหน้า  และสามารถส่งออกผลผลิตทางการเกษตร  แข่งขันกับนานาประเทศ และช่วยเหลือแก้ไขปัญหาที่อาจก่อให้เกิดอุปสรรค  เพื่อให้คำปรึกษาในการดำเนินธุรกิจ และติดต่อประสานงานกับภาครัฐ

รวมทั้งส่งเสริมด้านการวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการเกษตรที่เน้นในเรื่องของการพัฒนา และปรับปรุงดิน ด้วยการใช้ปุ๋ยอินทรีย์และปุ๋ยเคมีเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตของเกษตรกรไทย

ขอขอบคุณข้อมูล   สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย