การจัดรากชวนชม เจาะลึกเทคนิคการสร้าง และแต่งรากชวนชม＋ทำให้ออกดอก

ที่ราบสูง ป่าไม้ ภูเขาล้อมรอบ อากาศเย็นสบายทั้งปี อีกทั้งเป็นแหล่งโอโซนติดอันดับโลกด้วย บางคนคงนึกออกแล้วแหละว่าที่ไหน ถ้ายังคิดไม่ออกเฉลยแล้วนะ…เฉลยแล้วนะ แต่น แตน แต้น เมืองย่าโม หรือจังหวัดนครราชสีมา นั่นเอง การจัดรากชวนชม

เมืองโคราชเปรียบเสมือนหัวใจของภาคอีสาน เพราะเป็นจังหวัดที่มีการพัฒนาเข้าสู่สังคมเมืองอย่างรวดเร็ว เครื่องอำนวยความสะดวกก็ครบครัน เศรษฐกิจก็เติบโตอย่างต่อเนื่อง ทำให้ผู้คนที่อยู่บริเวณนั้นต้องปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตของตนไปด้วย จากเมื่อก่อนเกษตรกรจะทำแค่พออยู่ พอกิน หรือใช้ชีวิตแบบพอเพียง เรียบง่าย แต่ในยุคนี้เกษตรกรต้องขยับตัวเองเป็นนักธุรกิจ เพื่อให้เข้ากับยุคสมัยที่แปรเปลี่ยนไป

การปลูกเลี้ยงชวนชม

คุณสมาน ดวงอานนท์ ก็เหมือนกับเกษตรกรรายอื่นๆ แต่จุดเริ่มต้นของธุรกิจไม่ใช่หวังกำไรแต่เพียงอย่างเดียว แต่คุณสมานเริ่มธุรกิจด้วยความรักและหลงใหลในตัวของชวนชม

ทำสวนชวนชมเชิงพาณิชย์

ก่อนจะมาทำสวนชวนชมเชิงพาณิชย์ คุณสมานเล่าให้ทีมงานฟังว่า เมื่อ 7 ปีที่แล้ว ได้ตกหลุมรักไม้อวบน้ำทนแล้ง อย่าง ชวนชม อย่างจัง โดยให้เหตุผลว่ายามใดที่เหนื่อยล้ากับการทำงานแล้วได้ยลโฉมชวนชมแล้วรู้สึกผ่อนคลาย สดชื่น เพราะชอบไม้ทนแล้งชนิดนี้ตั้งแต่แรกพบ และก็ติดตามชวนชมมาโดยตลอด ไปดูไม้ตามงานประกวดบ้าง ตามบ้านของเซียนไม้บ้าง แม้กระทั่งตามหมู่บ้าน

ชวนชมก็สามารถดึงดูดให้คุณสมานตามไปดูได้ พอชอบชวนชมมากๆ เข้าก็อยากจะเป็นเจ้าของ ซื้อต้นเล็กต้นน้อย สายพันธุ์ต่างๆ มาสะสมไว้ แรกๆ เล่นชวนชมเป็นงานอดิเรกควบคู่กับอาชีพหลักทำเงิน อย่าง ธุรกิจเลี้ยงโคนม คุณสมานมีโคนมอยู่ประมาณ 120 ตัว แพะ 15 ตัว แกะ 15 ตัว และม้า 2 ตัว

ชวนชมที่เลี้ยงเป็นงานอดิเรกสะดุดตาเซียนชวนชมเข้าก็ขอซื้อเพื่อจะนำไปปั้นต่อ คุณสมานจึงอยากทำเป็นเชิงธุรกิจ เน้นปริมาณ โดยจำหน่ายโคนม 10 ตัว ได้เงินประมาณ 300,000 บาท เพื่อนำมาซื้อชวนชม โดยจะเน้นชวนชมตอไทย และหายอดชวนชมพันธุ์ดังมาเสียบเพื่อผลิตเมล็ด โดยซื้อหาจากสวนคุณประภาส สวนคุณต้อย และสวนที่อยู่บริเวณใกล้เคียง

เมื่อได้ยอดชวนชมพันธุ์ดีตามต้องการนำมาเสียบกับตอไทย พอเวลาผ่านไป 1 ปี ต้นชวนชมก็จะให้เมล็ด ก็นำเมล็ดที่ได้มาเพาะเลี้ยงขยายพันธุ์ต่อไป ส่วนใหญ่ชวนชมที่คุณสมานเพาะจำหน่ายจะเป็นจำพวกเขาหินซ้อน เพชรบ้านนา บางคล้า และชฎาเพชร เป็นต้น โดยเพาะปลูกชวนชมเต็มพื้นที่ 5 ไร่ เพื่อรองรับตลาดในภาคอีสาน และตลาดอาเซียน

การสร้าง การจัดรากชวนชม และแต่งรากชวนชม

คัดเลือกต้นชวนชมที่โตเท่าขนาดถ่านไฟฉายนำมาตัดครึ่งต้น หรือตัดเหนือระดับราก จะทำให้ต้นใหม่มีลำต้นไม่ขรุขระ เมื่อตัดเสร็จแล้วใช้กาวร้อนทาบริเวณแผลทันที รอกาวแห้ง นำต้นชวนชมลงปลูกในกระถาง วิธีนี้จะทำให้ได้รากชวนชมออกมาสวย เพราะรากชวนชมจะออกมาเหนือรอยแผลทำให้ระดับรากออกมาเท่ากันและรอบต้น แล้วใช้กระถางขนาดเล็กกว่าประมาณ 1 ใน 3 วางตรงกลาง เพื่อป้องกันดินยุบตัว

จากนั้นนำกาบมะพร้าวสับรองก้นกระถางประมาณครึ่งหนึ่งของกระถาง นำดินหมักใบก้ามปู สูตรเฉพาะของสวนสมาน ชวนชม โรยบางๆ ทับกาบมะพร้าวสับ โรยปุ๋ยออสโมโค้ทสูตรละลายช้าลงตาม ทำดินเป็นหลังเต่าเพื่อไม่ให้น้ำขังต้นชวนชม นำต้นชวนชมวางลง นำดินโรยกลบอีกครั้ง ถ้าดินยุบจะทำให้รากชวนชมจม การจัดรากออกมาจะไม่สวย

สภาพพื้นที่ในการปลูกชวนชม

คุณสมานให้ข้อมูลว่า การปลูกเลี้ยงชวนชมให้ดูสวยงามก็เหมือนกับสวนอื่นๆ คือ เน้นเรื่อง “ดิน” ดินดี ต้นชวนชมก็งาม และที่ขาดไม่ได้ คือ แสงแดด ต้นชวนชมจะได้ฟอร์ม สีมันวาว ต้องปลูกเลี้ยงในที่มีแสงแดดจัด 100% เพราะชวนชมชอบอากาศแบบร้อนชื้น

สูตรดิน

สูตร 1 ดินใบก้ามปู (ไม่มีแกลบดำผสม) นำมาบดขยี้ให้ละเอียด ผสมมูลวัวนม มูลวัวนมเป็นปุ๋ยที่ดีมาก เพราะวัวนมกินแร่ธาตุจำเป็นอย่างครบถ้วนที่ผสมในหัวอาหาร วัวนมจะกินหัวอาหาร 10 กิโลกรัม/ตัว/วัน ฉะนั้นมูลวัวจะมีแร่ธาตุอาหารครบทุกชนิดที่พืชต้องการ นำส่วนผสมทั้งสองอย่างมาผสมอย่างละเท่าๆ กัน สูตรนี้จะใช้ปลูกชวนชมในกระถาง และต้นโตแข็งแรงแล้ว

สูตร 2 ใบหมักก้ามปู มูลวัว แกลบดำ นำส่วนผสมทั้งสามมาหมักด้วยกันในอัตรา 1:1:1 ใช้เพาะเมล็ดชวนชม

สูตรดินทั้งสองสูตรเมื่อนำส่วนผสมมาหมักรวมกัน ควรปล่อยทิ้งไว้ประมาณ 10-15 วัน ค่อยนำมาปลูกชวนชม เพราะผสมเสร็จแล้วนำปลูกชวนชมทันทีจะทำให้เกิดโรครากเน่า เนื่องจากวัสดุปลูกจะมีความร้อน คุณสมานแนะนำว่า ควรหมักดินให้ความร้อนระเหยออกมาให้หมดก่อน หรือรอให้ดินเย็นก่อนค่อยนำมาปลูกต้นชวนชม ต้นชวนชมจะงาม และไม่เป็นโรครากเน่า

การเปลี่ยนดิน

กระถางขนาดเล็กๆ 6 เดือน จะเปลี่ยนดินปลูก 1 ครั้ง หากเป็นกระถางขนาดใหญ่จะใช้เวลาประมาณ 2-3 ปี ต่อหนึ่งครั้ง ในช่วงเดือนมกราคม-เมษายน โดยประมาณ จะทำให้ต้นชวนชมปรับสภาพต้นได้เร็ว และมีโอกาสเกิดโรคน้อย

หากเปลี่ยนดินให้กับต้นชวนชมในฤดูหนาวจะทำให้ไม้หยุดการเจริญเติบโต รากจะเดินช้า เพราะต้นชวนชมสะสมอาหารมามากพอแล้ว หรืออีกอย่างที่เข้าใจกันง่ายๆ คือ ต้นไม้จำศีล และฤดูแห่งความชุ่มน้ำก็ไม่ควรเปลี่ยนดิน เพราะจะเจอกับปัญหาโรคเน่าทั้งหลาย เช่น รากเน่า โคนเน่า ต้นเน่า ใบเน่า และอีกมากมาย

การให้ปุ๋ยและน้ำชวนชม

คุณสมานจะใช้ปุ๋ยออสโมโค้ทสูตร 6 เดือน ให้ปุ๋ยสูตรนี้ในขั้นตอนของการปลูกในวันแรก โดยโรยออสโมโค้ทบางๆ รองก้นกระถาง ใช้ปุ๋ยสูตร 8-24-24 เป็นปุ๋ยเคมีชนิดอัดเม็ด ประกอบด้วยปริมาณธาตุอาหารรับรอง ดังนี้ ไนโตรเจน (N) 8% โพแทสเซียมที่ละลายน้ำ (K20) 24% และฟอสเฟต (P) 24% ใช้วิตามิน B1 ผสมน้ำรดเพื่อกระตุ้นรากชวนชม การให้น้ำจะให้น้ำตามขนาดของไม้ ถ้าเป็นชวนชมที่มีขนาดใหญ่จะให้น้ำวันเว้นวัน ชวนชมขนาดเล็กจะให้น้ำทุกวัน วันละสองครั้ง เช้า-เย็น ปริมาณน้ำที่ให้ไม่ควรชุ่มมากนัก เพราะจะทำให้เกิดโรคเน่าในภายหลังได้

สวนสมาน ชวนชม ตั้งอยู่ในเขตภาคอีสานที่ราบสูง อากาศเย็นสบาย ไม่ร้อนมากนัก ในบริเวณสวนเป็นที่โล่ง อากาศถ่ายเทได้สะดวก แสงแดดโดนต้นชวนชม 100% ซึ่งเป็นสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมกับชวนชม ทำให้ต้นชวนชมที่นี่โตเร็ว ผิวไม้สวย ฟอร์มดี

การขยายพันธุ์ชวนชม

ส่วนใหญ่ชวนชมของคุณสมานจะเลี้ยงสไตล์แผ่ราก โดยแต่ละรากจะตัดให้แตกแขนงออกไปเรื่อยๆ จาก 1 เส้น เป็น 2 เส้น และ 3 เส้น เป็นต้น รากของชวนชมจะออกรอบต้นเป็นวงกลม วิธีการจัดรากเช่นนี้จะทำให้การเจริญเติบโตของต้นช้า หรือทำให้ต้นชวนชมเตี้ยลงจากธรรมชาติ

สมาน ชวนชม ผลิตเป็นเชิงพาณิชย์ ส่วนใหญ่เป็นพันธุ์เพชรบ้านนา เขาหินซ้อน กลุ่มไทยโซโคซึ่งนิยมขยายพันธุ์โดยเสียบยอดและเพาะเมล็ด โดยคุณสมานชี้แจงให้ทีมงานไม้ดอกไม้ประดับฟังว่า การขยายพันธุ์ทั้งสองวิธีนี้จะทำให้ได้ต้นชวนชมในการผลิตแต่ละครั้งมีจำนวนมาก อีกทั้งชวนชมไทยโซโค เป็นพันธุ์ที่โตเร็ว ทนต่อสภาพแวดล้อม “เน้นการสร้างไม้เชิงปริมาณ จำหน่ายราคาย่อมเยา และเป็นกันเองกับลูกค้า”

การจำหน่ายชวนชม

วิธีการผลิตต้นไม้ของสวนสมานจะทำรากตั้งแต่ต้นยังเล็กๆ ทำให้ต้นชวนชมที่นี่แข็งแรง ทนต่อสภาพอากาศ ดาวเด่นของสมานคงหนีไม่พ้นเพชรบ้านนา เพราะถือว่าเป็นไม้อมตะได้รับกระแสการตอบรับดีมาอย่างต่อเนื่อง ขายดีมาก มีเท่าไหร่ก็ขายหมด ไม่มีเหลือ ราคาจำหน่ายเริ่มต้นที่ 50 บาท จนถึง หลักหมื่นบาท ไม่ว่าจะเป็นชวนชมขนาดเล็ก หรือขนาดใหญ่ ก็ไม่พอจำหน่าย

ชวนชมต้นเล็ก ต้นน้อย วางเรียงรายเต็มพื้นที่ 5 ไร่ คนงานในสวนขยันขันแข็งทำงาน บางคนก็รดน้ำ บางคนก็ถอนหญ้า บางคนก็ปลูกชวนชม เมื่อทีมงานเข้าไปถึงผู้คนเหล่านั้นต่างมีรอยยิ้มประดับบนหน้าที่อาบเหงื่อ แทบไม่เหลือเค้าของความเหนื่อยล้าจากการทำงานเลย

ด้านตลาดชวนชม

คุณสมานหัวเรือใหญ่ของสวนกำลังขยายตลาดไปสู่ตลาดอาเซียน เช่น ลาว และเวียดนาม ส่วนตลาดในไทยโดยเฉพาะแถบภาคอีสานกระแสตอบรับดีมาก ประมาณ 80,000 บาท/ครั้ง ส่วนภาคกลางคุณสมานก็สามารถมาตีตลาดได้ โดยมีแม่ค้าจากกรุงเทพฯ มารับซื้อถึงหน้าสวน โดยมียอดจองชวนชมประมาณ 200-400 ต้น/เดือน โดยเฉพาะเพชรบ้านนา

สวน สมานชวนชม มีจำหน่ายทุกไซส์ ทุกสายพันธุ์ โดยการขายจะจำแนกเป็นไซส์ต่างๆ พอลูกค้าตกลงซื้อก็จะคำนวณเงินได้ง่าย สามารถขนย้ายได้ทันที ที่สวนเน้นการเพาะชวนชมเป็นไซส์กระถางเล็ก โดยคุณสมานให้เหตุผลว่า ต้นเล็กราคาไม่แพง จะระบายเร็วกว่าต้นใหญ่ที่มีราคาสูง อีกอย่างทางสวนไม่เน้นสวยงามมาก แต่จะส่งต่อให้เซียนชวนชมทั้งหลายนำไปปั้นต่อ ขนาดยอดฮิตจะเป็นกระถาง 4 นิ้ว ขึ้นฟอร์มใหญ่กว่าหัวแม่มือ จะมีแม่ค้าคนกลางมาสั่งซื้อ 500-1,000 ต้น

อีกช่องทางที่คนเมืองปัจจุบันเข้าถึงได้ง่าย คือ โลกโซเชียล เน็ตเวิร์ค คุณสมานก็สามารถตอบโจทย์ลูกค้าทางนี้ได้ดีไม่แพ้หน้าสวน โดยมีบริการส่งไปรษณีย์ให้ โดยที่ลูกค้านั่งอยู่บนโต๊ะทำงาน หรืออยู่ที่ใด ก็สามารถซื้อต้นชวนชมจากสวนสมาน ชวนชม ได้ทันที

ฝากถึง…นักเล่นชวนชม

อาชีพเสริมที่เริ่มต้นจากความชอบ ความรัก ความหลงใหล ที่ก่อให้เงินในกระเป๋าเพิ่มพูนได้ ถือเป็นความสำเร็จสูงสุดของชีวิตอย่างหนึ่ง เพราะได้ทั้งความสุขทางใจ และความสุขทางกาย หากใครกำลังเบื่อกับความวุ่นวายในปัจจุบัน การได้ปลูกต้นไม้สักต้น ไม่ว่าจะปลูกต้นอะไรก็อาจจะทำให้จิตใจเราสงบ และมีความสุขกับมัน หากผู้อ่านท่านใดยังไม่ตกหลุมรักต้นไม้ ก็ขอให้ทำในสิ่งที่ตนชอบ ตนรัก แล้วเราจะมีความสุขเมื่อได้อยู่กับสิ่งที่เรารัก แล้วทรัพย์จะตามมาเอง การจัดรากชวนชม การจัดรากชวนชม การจัดรากชวนชม การจัดรากชวนชม การจัดรากชวนชม 

ขอขอบคุณ คุณสมาน ดวงอานนท์

143 ม.5 ต.ลำพญากลาง อ.มวกเหล็ก จ.สระบุรี 30130 โทร.08-1389-8454  การจัดรากชวนชม