เป็นปัญหากันมาอย่างต่อเนื่องทุกปีสำหรับเสียงเรียกร้องจากเกษตรกร “ ชาวไร่มันสำปะหลัง ” เกี่ยวกับราคาผลผลิตที่ “ ตกต่ำ ” มาเกือบทุกปีที่ส่วนใหญ่มีการรับซื้อผลผลิตเพียง 2 บาท / กก. จนทำให้เกษตรกรประสบปัญหาขาดทุนเพราะในกระบวนการผลิตที่มีต้นทุนที่สูงขึ้น ในขณะที่ราคาผลผลิตยังคงตกต่ำ หลายครั้งที่ได้เรียกร้องไปยังภาครัฐ จนต้องเข้ามาแทรกแซงเพื่อพยุงราคาผลผลิตของเกษตรกร แต่นั่นยังเป็นการแก้ปัญหาได้ในระดับหนึ่งเท่านั้น เพราะในปีต่อมาก็อาจจะเกิดปัญหาเช่นนี้ขึ้นมาเหมือนอย่างที่เป็น แต่ในความเป็นจริงแล้วสาเหตุของปัญหาทุกอย่างย่อมมีที่มาที่ไปและแนวทางในการแก้ปัญหา
หากมองลึกลงไปถึงเนื้อแท้ของการทำไร่มันสำปะหลังจะเห็นว่าชาวไร่มันสำปะหลังส่วนใหญ่ของไทย นิยมปลูกมันสำปะหลังในฤดูเดียวกัน ปลูกพร้อมกันทั้งประเทศ เมื่อถึงฤดูการเก็บเกี่ยวผลผลิตที่มันมีอายุตั้งแต่ 8 – 12 เดือนนี้เกษตรกรทั่วประเทศก็จะทยอยขุดเก็บผลผลิตส่งลานมันในบริเวณใกล้และโรงงานแป้งอย่างต่อเนื่อง ทำให้ลานมันและโรงแป้งมีศักยภาพจำกัดในด้านสถานที่เพื่อเก็บผลผลิตและเงินทุนหมุนเวียนที่
ต้องใช้ในการรับซื้อผลผลิตจากเกษตรกรที่ไม่สามารถรองรับได้อย่างทั่วถึงในช่วงเวลาที่ผลผลิตออกสู่ตลาดเป็นจำนวนมาก ในขณะที่ฤดูการขุดเก็บเกี่ยวผลผลิตเสร็จสิ้นลงทางลานมันและโรงงานส่วนใหญ่ก็จะเริ่มขาดแคลนผลผลิตเพื่อป้อนเข้าสู่กระบวนการผลิตนั่นเอง นี่จึงเป็นวัฏจักรที่ยังเป็นอยู่มาต่อเนื่องทุกปี
จนกระทั่งมี “ ปราชญ์ ” หลายท่านได้ให้แนวทางในการแก้ปัญหาเหล่านี้ที่คาดว่าน่าจะตรงจุดที่สุดและตรงกับความต้องการของตลาดและผู้ประกอบการส่วนใหญ่ก็คือเป็นไปได้ไหมว่าเกษตรกรชาวไร่มันสำปะหลังจะหันมาพึ่งพาตนเองให้มากที่สุดโดยไม่เดือดร้อนภาครัฐในการแทรกแซงราคาผลผลิตเพื่อแก้ไขปัญหาด้วยการบริหารจัดการการปลูกมันสำปะหลังแบบ “ ทยอยปลูกและทยอยเก็บเกี่ยวทั้งปี ” ที่สามารถทำได้ทั้งเกษตรกรรายใหญ่และรายย่อย โดยการทยอยปลูกมันสำปะหลังทีละแปลงโดยขึ้นอยู่กับขนาดและปริมาณเนื้อที่เป็นหลัก เกษตรกรรายย่อยอาจใช้แรงงานในครอบครัวทำเองได้ ส่วนรายใหญ่อาจต้องใช้แรงงานคราวละไม่มากในการเพาะ เพื่อลดปริมาณการใช้แรงงานที่หายากขึ้น ราคาสูงขึ้น ทดแทนการใช้แรงงานคราวละมากๆในการปลูกมันสำปะหลังแบบครั้งเดียว จะทำให้แรงงานมีงานทำอย่างต่อเนื่องทั้งปีและสามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตมันสำปะหลังได้อย่างต่อเนื่องเช่นกันหรือทยอยขุดเก็บผลผลิตตามอายุและลำดับการปลูก เน้นดูแลแบบผสมผสานที่ใช้อินทรียวัตถุเพื่อฟื้นฟูบำรุงดิน ใช้ปุ๋ยเคมีอย่างถูกต้องตามความต้องการของพืช เน้นการปลูกพืชแซมสร้างรายได้ในช่วงแรกของการปลูกมันสำปะหลัง เช่น ข้าวโพดหรือแตงโม เป็นต้น ในระหว่างการรอเก็บผลผลิตมันสำปะหลังตามระยะเวลาที่กำหนด สร้างรายได้หมุนเวียนในครอบครัว รวมทั้งการเว้นเนื้อที่บางส่วนเพียงเล็กน้อยเพื่อปลูกพืชล้มลุกสร้างรายได้เสริมได้อีกทางหนึ่ง สำหรับเกษตรกรทั่วไปที่ส่วนใหญ่นิยมขุดมันขายส่งให้กับลานมันใกล้บ้านในราคาแบบเหมาที่ 2 บาท/กก.นั้นเกษตรกรจะขุดมันสำปะหลังขายเมื่อมีอายุระหว่าง 8-10 เดือนเท่านั้น ในขณะที่ผู้เชี่ยวชาญและผู้ประกอบการหลายท่านเน้นย้ำว่าการขุดเก็บผลผลิตที่ดีที่สุดควรจะอยู่ระหว่าง 12 – 14 เดือนเพราะหัวมันจะสะสมแป้งและให้เปอร์เซ็นต์แป้งที่ดี เป็นผลผลิตที่มีคุณภาพ
การลดต้นทุนด้านการผลิตนั้นอันดับแรกเกษตรกรควรหันมาให้ความสำคัญกับการ “ ฟื้นฟูบำรุงดิน ”ให้ดีขึ้นเหมือนอย่างที่ในหลวงท่านว่า “ ดินดีปลูกอะไรก็ดี ” การใช้อินทรีย์วัตถุอย่างต่อเนื่องจะช่วยพัฒนาดินที่มีการเพาะปลูกมานานให้ดีขึ้นได้เพราะที่ผ่านมาเกษตรกรส่วนใหญ่รู้จักแค่เพาะปลูกใส่ปุ๋ยเพียงเล็กน้อยและหวังให้พืชได้กินธาตุอาหารในดินเพียงเล็กน้อยนั้นเพื่อให้ได้ผลผลิต มุ่งหวังเพียงแค่ผลผลิตจนลืมให้ความสำคัญกับ “ดิน” ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของการปลูกพืชทุกชนิดจนกระทั่งทำให้ดินขาดความสมดุล ขาดธาตุอาหารในดินอย่างหนักจนกระทั่งดินเสื่อมสภาพ
ในขณะที่ชาวไร่มันสำปะหลังหลายราย ในหลายพื้นที่ที่ให้ความสำคัญกับ “ ดิน ” มีระบบการปลุกมันสำปะหลังแบบฟื้นฟูดินมาอย่างต่อเนื่องนั้นนอกจากจะทำให้ดินร่วนซุย ดินดีแล้วยังทำให้มันสำปะหลังมีรากฝอย รากเดินดี หากินเก่ง หากินได้ไกล รากยาวเพราะในดินมีไส้เดือนและมีธาตุอาหารในดินที่สมดุลปลุกมันที่ได้ผลผลิตเพิ่มขึ้น แป้งดี ในขณะที่ต้นทุนการผลิตในช่วงแรกอาจจะค่อนข้างสูงแต่ต้นทุนการผลิตจะค่อยๆลดลงในรอบการผลิตต่อไป สำคัญที่สุดคือการเปลี่ยนแนวคิด เปิดรับสิ่งใหม่ที่ดีกว่า ที่เป็นประโยชน์กับเกษตรกร เพื่ออาชีพที่มั่นคง เพื่อรายได้ที่เพิ่มขึ้นและการประกอบอาชีพอย่างยั่งยืน เป็นมรดกตกทอดให้กับที่ลูกหลานซึ่งเป็นเกษตรกรรุ่นใหม่ที่พร้อมจะสานต่ออาชีพของครอบครัวให้คงอยู่ บนพื้นฐานของการมีรายได้ที่ดีอย่างต่อเนื่องตลอดไป….
tags: การปลูกมันสําปะหลัง ปลูกมันสําปะหลัง วิธีปลูกมันสําปะหลัง มันสำปะหลัง การปลูกมันสำปะหลัง เวียนเทียน การปลูกมันสําปะหลัง ปลูกมันสําปะหลัง ปลูกมันสําปะหลัง
