ปัจจุบันประเทศไทยนิยมเลี้ยงแพะเพื่อผลิตเป็นแพะเนื้อมากขึ้น ทั้งเลี้ยงเป็นแพะพ่อแม่พันธุ์ หรือแพะขุน เนื่องจากมีตลาดรองรับ ทั้งในและต่างประเทศ ตลอดจนระบบการเลี้ยงที่ง่ายต่อการจัดการต่างๆ การดูแลเอาใจใส่ และให้ผลตอบแทนทางเศรษฐกิจสูง ทำให้เกษตรกรหันมาให้ความสนใจกันอย่างแพร่หลาย
การสร้างรายได้เพื่อปูทางสู่วัยเกษียณ พัฒนาเป็นอาชีพที่มั่นคง โดยยึดหลักการดำเนินชีวิต ตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง การเลี้ยงแพะ จึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่ง
![1.คอกแพะพันธุ์บอร์](https://www.palangkaset.com/wp-content/uploads/2018/10/1.คอกแพะพันธุ์บอร์.jpg)
![2.คุณสาโรช-สโมสรสุข-เจ้าของฟาร์มแพะคอกคุณกิม](https://www.palangkaset.com/wp-content/uploads/2018/10/2.คุณสาโรช-สโมสรสุข-เจ้าของฟาร์มแพะคอกคุณกิม.jpg)
คุณสาโรช สโมสรสุข วัย 52 ปี เจ้าของฟาร์มแพะ “คอกคุณกิม” ตั้งอยู่ที่ 6 หมู่ 4 ต.ต้นโพธิ์ อ.เมือง จ.สิงห์บุรี เล่าว่า ตนทำงานเป็นพนักงานการไฟฟ้า ซึ่งเป็นอาชีพหลัก และทำควบคู่กับ การเลี้ยงแพะ ที่ตนชอบ โดยก่อนหน้านี้เพาะพันธุ์สุนัขขาย จากนั้นเลี้ยงไก่ เลี้ยงวัว และเลี้ยงแพะ ตามลำดับ เพราะเล็งเห็นว่าใช้ระยะเวลาในการเลี้ยงสั้นกว่าการเลี้ยงวัว ให้ผลผลิตเร็ว และคลอดปีละ 2 ครั้ง ครั้งละประมาณ 1-2 ตัว ตลอดจนการให้ผลตอบแทนที่ดี นับเป็นการเริ่มตั้งแต่นั้นมา ปัจจุบันคุณสาโรชเลี้ยงแพะได้เกือบ 3 ปีแล้ว บนเนื้อที่ 3 ไร่
เริ่มต้นทำฟาร์มเลี้ยงแพะ สิ่งสำคัญในการตอบโจทย์ของคนเลี้ยงแพะ คือ รูปแบบการเลี้ยง และพันธุ์แพะที่จะเลี้ยงด้วย เช่น การเลี้ยงแพะเนื้อผลิตเป็นแพะขุนเพื่อป้อนสู่ตลาดทั้งในและต่างประเทศ หรือการขยายพันธุ์เป็นแพะพ่อแม่พันธุ์ เพื่อใช้ในการปรับปรุงแพะพันธุ์พื้นเมืองที่มีขนาดเล็ก และมีน้ำหนักตัวน้อย พัฒนาให้มีการเจริญเติบโตเร็วขึ้น มีรูปร่างสูงใหญ่ แข็งแรง คุณภาพเนื้อและน้ำหนักที่ดีขึ้น ทางฟาร์มจึงนำแพะสายพันธุ์จากต่างประเทศเข้ามาเลี้ยง
![3.แพะพันธุ์บอร์](https://www.palangkaset.com/wp-content/uploads/2018/10/3.แพะพันธุ์บอร์.jpg)
![การเลี้ยงแพะ-พันธุ์คาราฮารี-เรด](https://www.palangkaset.com/wp-content/uploads/2018/11/การเลี้ยงแพะ-พันธุ์คาราฮารี-เรด.jpg)
สายพันธุ์แพะ
ปัจจุบันเลี้ยงแพะพันธุ์บอร์ และพันธุ์คาราฮารี เรด จากประเทศแอฟริกา ประมาณ 50-60 ตัว โดยเงินลงทุนครั้งแรกเป็นเงินทุนของตนเอง ซึ่งเป็นทุนที่ค่อนข้างสูง ประมาณ 5-6 แสนบาท เนื่องจากซื้อพ่อพันธุ์ ทั้งสายพันธุ์คาราฮารี เรด และสายพันธุ์บอร์ ในราคาค่อนข้างสูง เป็นสายพันธุ์จากต่างประเทศ
โดยสั่งซื้อจาก คุณหนึ่ง รักษ์ฟาร์ม อำเภอวิเชียรบุรี จังหวัดเพชรบูรณ์ ในช่วงแรกซื้อทั้งพ่อพันธุ์ แม่พันธุ์ และแพะลูกผสม เข้ามาเลี้ยง
ระหว่างพันธุ์บอร์ และพันธุ์คาราฮารี เรด จะมีจุดสังเกตที่พันธุ์บอร์จะมีลักษณะลำตัวสีขาว หัวและคอจะมีสีแดง ส่วนพันธุ์คาราฮารี เรด จะมีลำตัวสีแดงทั้งตัว
![4.โรงเรือนแพะ](https://www.palangkaset.com/wp-content/uploads/2018/10/4.โรงเรือนแพะ.jpg)
สภาพพื้นที่เลี้ยงแพะ
สำหรับโรงเรือนทางฟาร์มจะแยกออกเป็นแพะแม่พันธุ์ แพะรุ่น เพศเมีย และเพศผู้ ปัจจุบันมี 3 โรงเรือน ขนาดแตกต่างกัน โดยเป็นพื้นยกสูงจากพื้นดินประมาณ 1.20-1.50 เมตร เพื่อง่ายต่อการเก็บมูล และทำความสะอาดโรงเรือน อีกอย่างป้องกันเรื่องโรคต่างๆ ได้ดี รวมถึงมีอากาศถ่ายเทได้สะดวก
ส่วนมูลแพะจะเก็บอาทิตย์ละ 1 ครั้ง บรรจุใส่ถุงขนาด 25-30 กิโลกรัม จำหน่ายให้เกษตรกรผู้ที่สนใจในราคา 20-25 บาท เป็นรายได้อีกทาง
วิธีการเลี้ยงจะเลี้ยงแบบกึ่งปล่อย คือ มีพื้นที่ให้แพะได้เดินเล่น กินหญ้าในแปลง และพวกพืชเถา
![5.อาหารหยาบ](https://www.palangkaset.com/wp-content/uploads/2018/10/5.อาหารหยาบ.jpg)
การให้อาหารแพะ
ส่วนการให้อาหารจะให้หญ้าเนเปียร์ ต้นข้าวโพดบด กระถิน และหญ้าแพงโกล่า ที่ปลูกไว้ประมาณ 5 ไร่ ซึ่งทางฟาร์มจะให้แพะกินตามฤดูเก็บเกี่ยว ส่วนมากจะเป็นกระถิน และฟางข้าว จะให้แพะกินเพื่อช่วยในระบบการย่อยอาหาร ในหนึ่งวันจะให้อาหาร 2 เวลา เช้ากับตอนเย็น
โดยปล่อยให้แพะกินเป็นเวลา สลับกับการปล่อยให้แพะกินในพื้นที่ที่เตรียมไว้ให้ ส่วนอาหารสำเร็จรูปจะเสริมเฉพาะแพะท้องอ่อนในระยะแรก สำหรับแพะท้องแก่จะไม่ให้ ซึ่งทางฟาร์มจะนำอาหารสำเร็จรูป หรือรำละเอียด มาผสมให้แพะกินตามสัดส่วนที่พอเหมาะ
“ตอนเช้าก็มีน้ำและอาหารเตรียมไว้ให้เรียบร้อย ส่วนกลางวันก็ปล่อยให้แพะนอน กลางคืนก็มีมุ้งกางให้ พอตอนเช้าและเย็นก็ปล่อยให้ไปกินหญ้า ประมาณ 5 ชั่วโมงครึ่ง ก็เปิดประตูให้แพะเข้า” คุณสาโรชกล่าวถึงการเลี้ยงที่ไม่ยุ่งยาก
![6.แพะกินอาหาร](https://www.palangkaset.com/wp-content/uploads/2018/10/6.แพะกินอาหาร.jpg)
การบริหารจัดการโรงเรือนแพะ
ใน การเลี้ยงแพะ เนื้อสภาพแวดล้อมโดยรวม ไม่ว่าจะเป็นหน้าร้อน หน้าฝน หรือหน้าหนาว ไม่มีผลต่อการเลี้ยงแต่อย่างใด หากมีการจัดการที่ดี มีการดูแลเอาใจใส่ ผลลัพธ์ที่ได้ เช่น สุขภาพแข็งแรง ให้ลูกแฝดมากขึ้น อัตราการรอดสูง เป็นต้น ก็จะเป็นผลพลอยได้ รวมถึงต้องมีความรู้ด้านการรักษาโรคต่างๆ และการสังเกตอาการป่วย
สำหรับ การเลี้ยงแพะ สายพันธุ์จะแตกต่างกับ การเลี้ยงแพะ ขุนตรงที่ไม่จำเป็นต้องให้แพะอ้วน หรือมีน้ำหนักมากเกินไป และที่สำคัญการให้วัคซีนโรคปากเท้าเปื่อย และโรคต่างๆ จะต้องดูแลเอาใจใส่มากกว่าปกติ เพราะมูลค่าของ พ่อ-แม่พันธุ์มีราคาสูง
อาหารที่ฟาร์มค่อนข้างอุดมสมบูรณ์ มีให้แพะกินตลอดทั้งปี ตลอดจนปัญหาเรื่องโรคต่างๆ ทางฟาร์มจะไม่พบปัญหาดังกล่าว อีกอย่างในพื้นที่ไม่มีใครเลี้ยงแพะ จึงหมดกังวลเรื่องโรคระบาด ส่วนน้ำที่ให้แพะกินจะเป็นน้ำประปา ซึ่งมีหน่วยงานภาครัฐตรวจสอบคุณภาพน้ำเป็นประจำ
ทางฟาร์มมีพนักงาน 1 คน ดูแลทั้งหมด อาศัยอยู่กับคุณสาโรชเหมือนพี่น้อง ส่วนเรื่องวัคซีนปากเท้าเปื่อย ปศุสัตว์จะเป็นคนฉีดให้ โดยจะฉีดให้ก่อนหน้าฝน เนื่องจากโรคปากเท้าเปื่อยจะพบบ่อยในช่วงหน้าฝน ส่วนวัคซีนตัวอื่นๆ เช่น คอตีบ ทางฟาร์มสามารถทำเองได้
![7.คอกแพะพันธุ์คาราฮารี-เรด](https://www.palangkaset.com/wp-content/uploads/2018/10/7.คอกแพะพันธุ์คาราฮารี-เรด.jpg)
ด้านตลาดและช่องทางจำหน่ายแพะ
ลูกค้าส่วนใหญ่เป็นคนในจังหวัด และจังหวัดใกล้เคียง เช่น ชัยนาท อ่างทอง และสิงห์บุรี เป็นต้น ซึ่งทางฟาร์มจะขายในลักษณะพ่อ-แม่พันธุ์ และลูกผสม โดยราคาจะแตกต่างกัน พันธุ์บอร์เลือด 100 แท้ ราคาเริ่มต้นจะอยู่ที่ 10,000 บาท แต่ไม่เกิน 25,000 บาท ส่วนพันธุ์คาราฮารี เรด จะอยู่ที่ 35,000 บาท เป็นราคาซื้อขายกันทั่วไป ส่วนแพะเลือด 75 ราคาจะถูกกว่าแพะพันธุ์เลือด100
ปัจจุบันเศรษฐกิจโดยรวมของประเทศส่งผลกระทบกับอาชีพเกษตรโดยตรง ทำให้กำลังการซื้อลดลง สินค้าบางชนิดแพงขึ้น ค่าครองชีพสูงขึ้น หลายคน หลายครอบครัว ประหยัดกันมากขึ้น รายได้ไม่เพิ่มขึ้น แต่รายจ่ายเพิ่มขึ้น ทำให้เศรษฐกิจชะลอตัวในวงกว้าง
ส่วนช่องทางในการจำหน่ายจะได้จากปากต่อปาก และลูกค้าเดิมๆ บอกต่อ จนทำให้มีการสั่งออเดอร์เข้ามาทางฟาร์มโดยตรง จะเห็นได้ว่าตลาดแพะพ่อ-แม่พันธุ์ยังมีคนต้องการมาก เนื่องจากในพื้นที่จังหวัดสิงห์บุรีเลี้ยงแพะพื้นเมืองกันมาก ดังนั้นการนำแพะจากฟาร์มไปปรับปรุงสายพันธุ์เพื่อยกระดับพันธุ์แพะพื้นเมือง จึงเป็นทางเลือกอีกหลายฟาร์ม ทำให้ตลาดของคุณสาโรชมีความมั่นคง
![8.คอกแพะ](https://www.palangkaset.com/wp-content/uploads/2018/10/8.คอกแพะ.jpg)
แนวโน้มในอนาคตของ การเลี้ยงแพะ
ในอนาคตทางฟาร์มจะไม่เพิ่มจำนวนแพะให้มากไปกว่านี้ แต่จะพัฒนาในส่วนพ่อ-แม่พันธุ์ให้อยู่ที่ 30-40 ตัว เพื่อสามารถดูแลได้อย่างทั่วถึง ตลอดจนการจัดการที่ง่าย ไม่เหนื่อย “รักสงบ อยู่อย่างสบายใจ กับธรรมชาติ ดำเนินธุรกิจอย่างเศรษฐกิจพอเพียง” นี่คือแนวทางการทำฟาร์มของคุณสาโรช
“การทำฟาร์มอะไรก็แล้วแต่ อยากให้ทำด้วยความรัก และความตั้งใจ อย่าทำตามกระแส และอย่าคาดหวังว่าทำแล้วจะต้องรวย หากไม่ได้ตามที่คาดหวังอาจต้องล้มเลิกการทำฟาร์มไปในที่สุด อาชีพเลี้ยงแพะ หรือเลี้ยงวัว ปีแรก หรือปีที่ 2 เราจะเลี้ยงเขา แต่พอขึ้นปีที่ 3 สัตว์ที่เราเลี้ยง จากนั้นเขาจะเลี้ยงเรา สามารถทำประโยชน์ให้กับเราได้” คุณสาโรช กล่าวทิ้งท้ายถึงข้อดีของการเลี้ยงสัตว์
ดังนั้น การเลี้ยงแพะ จะเป็นอาชีพหลัก หรืออาชีพเสริมจากงานประจำสามารถทำได้ทั้งนั้น อยู่ที่รูปแบบและการจัดการต่างๆ อย่าง “คอกแพะคุณกิม” เลี้ยงพ่อ-แม่พันธุ์ ขยายพันธุ์ ให้เกษตรกรผู้ที่สนใจพัฒนาแพะพันธุ์พื้นเมืองให้มีลักษณะที่ดีขึ้น ตอบโจทย์ของความต้องการตลาด ทั้งในและต่างประเทศ
สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ คุณสาโรช สโมสรสุข โทรศัพท์ 087-531-0909