สวนทุเรียนผสมผสานป้านงค์ สวนตัวอย่างเมืองบ้านโป่ง

ณ ดินแดน ต.เขาขลุง อ.บ้านโป่ง ราชบุรี เดิมเป็นที่ทำนา ทำอ้อย และ เลี้ยงวัว ท่ามกลางพื้นที่นาล้อมรอบ มีสวนทุเรียนผสมผสานจำนวน 9 ไร่ ที่กำลังติดดอก ออกผล นั่นคือ “สวนทุเรียนป้านงค์” บุกเบิกปลูกทุเรียนในที่นากว่า 20 ปี ผลผลิตทุเรียนที่นี่ เนื้อแห้ง เนื้อเนียน หอม หวาน ละมุน รสชาติโดดเด่น เป็นสวนทุเรียนรุ่นบุกเบิกในอำเภอบ้านโป่ง

จุดเริ่มต้นการปลูกทุเรียนผสมผสาน

คุณนฤมล รวยดี หรือ คุณโอ๋ ทายาทสวนป้านงค์ ได้ให้ข้อมูลว่า ก่อนหน้านี้ทำงานด้านการตลาดที่บริษัทเอกชนแห่งหนึ่ง แต่ต้องตัดสินใจกลับมาเพราะคุณพ่อเสียชีวิต และป้านงค์ผู้เป็นแม่อายุมากขึ้น จึงสานต่อดูแลสวนทุเรียนผสมผสานอายุ 20 กว่าปี

จากสิ่งที่พ่อแม่ทำไว้ให้จึงได้อานิสงส์เมื่อมารับช่วงต่อ โดยคุณแม่พื้นเพเดิมเป็นคนตลิ่งชัน ส่วนคุณพ่อเป็นคนบางแค มีอาชีพการทำสวนผลไม้ผสมผสานอยู่แล้ว เมื่อมาซื้อที่นาในอำเภอบ้านโป่ง นำรถมาปรับพื้นที่และยกร่องมาทำสวนผลไม้ ซึ่งไม่ลืมที่จะนำต้นแบบการทำสวนแบบยกร่องย้ายมาไว้บนที่ดินจำนวน 9 ไร่ด้วย

สภาพพื้นที่ปลูกทุเรียน

โดยเฉพาะการนำ “ต้นทองหลาง” ไม้ยืนต้นตระกูลถั่ว มาปลูกไว้บริเวณริมท้องร่องสวน เพื่อยึดหน้าดินและบังร่มเงา เริ่มต้นปลูกส้มเขียวหวานและมะนาว แต่ส้มเขียวหวานเป็นโรคเยอะ จำเป็นต้องใช้สารเคมีฉีดอยู่บ่อยๆ จึงทยอยตัดต้นส้มเขียวหวานและมะนาวทิ้ง แต่เพราะคุณพ่อชอบทานทุเรียนมาก จึงนำทุเรียนมาปลูกไว้ในสวนด้วย เป็นทุเรียนพันธุ์หมอนทองจำนวน 50 ต้น และทุเรียนพันธุ์ชะนีอีก 50 ต้น ซื้อกิ่งพันธุ์มาจากร้านขายในจังหวัดระยอง ช่วงเริ่มต้นไม่ได้ดูแลเอง จ้างคนดูแลพ่อแม่ ลงมาดูเฉพาะเสาร์ อาทิตย์ ทำให้ต้นทุเรียนตายบ้าง จึงต้องปลูกซ่อมเรื่อยมา จนกระทั่งตัดสินใจย้ายมาอยู่ดูแลสวนเอง

“พื้นเพคุณพ่อทำสวนส้มโอผสมผสานอยู่แล้วที่บางแค มีความเชี่ยวชาญการทำสวนผสมผสานแบบยกร่องเป็นอย่างดี การนำทุเรียนหมอนทองและชะนีมาปลูกที่นี่จึงเป็นงานที่ท้าทาย เพราะสภาพพื้นที่และสิ่งแวดล้อมไม่เอื้ออำนวย แรกเริ่มพ่อจ้างรถมายกร่องปลูกทุเรียน แรกๆ ชาวบ้านก็หัวเราะว่าบ้า แต่มาวันนี้ให้ผลผลิตได้ดี สร้างรายได้เป็นกอบเป็นกำ” คุณโอ๋ เปิดเผยถึงสาเหตุมาปลูกทุเรียนในทุ่งนา

การบำรุงดูแลต้นทุเรียน

วันนี้สวนทุเรียนป้านงค์อายุ 20 กว่าปี เหลือ 70 ต้น ซึ่งพบว่ามีการปลูกทุเรียนรุ่นใหม่ซ่อมบ้าง ภายในสวนเต็มไปด้วยการปลูกพืชผลไม้ผสมผสาน เช่น ปลูกกระท้อนจำนวน 30 ต้น สลับกับต้นขนุนพันธุ์ทองประเสริฐ บริเวณคันขวางของร่องสวน ในร่องสวนมีการปลูกต้นทองหลางไว้ด้วย บางร่องมีการปลูกกล้วยพันธุ์ต่างๆ ไว้เพื่อสร้างร่มเงาและความชื้น จากที่นาอันแห้งแล้ง อากาศร้อนจัด

วันนี้เป็นสวนทุเรียนผสมผสานที่มีความชุ่มชื้น ระบบนิเวศสมบูรณ์ เต็มไปด้วยผลไม้ต่างๆ ทยอยหมุนเวียนสร้างรายได้ตลอดทั้งปี เช่น เงาะ มังคุด ส้มโอ กล้วยหอม กล้วยน้ำว้า กล้วยเล็บมือนาง กล้วยหักมุก กระท้อน ขนุน มะไฟ ลิ้นจี่ สาเก มะยงชิดมะปรางหวาน มะม่วง

แต่สิ่งหนึ่งที่สร้างรายได้ทุกวัน คือ “ใบหมาก” กับ “ใบเตย” เป็นพืชที่ป้านงค์ได้นำมาปลูกผสมผสานในร่องสวน โดยไม่ต้องใส่ปุ๋ยหรือสารเคมีแต่อย่างใด ส่วนในร่องน้ำก็มีการปลูกใบเตยเอาไว้เพื่อตัดขายทุกวัน เรียกได้ว่าต้นทุนต่ำมาก อาศัยการเกื้อกูลทางธรรมชาติเป็นหลัก แต่บางช่วงก็จะใส่ปุ๋ยเคมีบางสูตรเสริมบ้างเพื่อเติมธาตุอาหารให้ครบ เพื่อให้ติดดอก ออกผล ได้สมบูรณ์

ปัญหาและอุปสรรคในสวนทุเรียน

แต่คุณโอ๋ยอมรับว่าทุเรียนเจอปัญหาโรคแมลงรบกวนเหมือนกัน โดยเฉพาะช่วงที่พื้นที่นาและอ้อยเก็บเกี่ยวเสร็จแล้ว จะมีปัญหาเพลี้ยไฟ ไรแดง รบกวนบ้าง หากระบาดมากๆ ใช้สารชีวภาพไม่ได้ผล จะนำเคมีมาฉีดไล่ด้วย ส่วนโรคยอดฮิตอย่าง “โรครากเน่าโคนเน่า” ก็มีปัญหาเรื่อยมา ซึ่งป้องกันโดยวัดค่า pH ดินสม่ำเสมอ

หากพบว่า pH ดินเป็นกรด จะใช้จุลินทรีย์ของบริษัทเอกชนแห่งหนึ่ง มีคุณสมบัติช่วยปรับสภาพความเป็นกรด-ด่างของดินและน้ำ ช่วยย่อยสลายซากพืช ซากสัตว์ ขจัดเชื้อราหรือแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุของโรค เพิ่มอินทรียวัตถุในดิน ผสมน้ำฉีดพ่นลงดินทุกร่อง เพื่อปรับสภาพดิน และให้จุลินทรีย์ในดินทำงานได้ดีขึ้น ส่วนศัตรูที่สำคัญประจำถิ่นคือ “กระรอก” เข้าทำลายช่วงผลผลิตกำลังใกล้เก็บเกี่ยว

ด้านตลาดและช่องทางจำหน่ายผลผลิตทุเรียน

จากจุดเริ่มต้นชอบทานทุเรียนของคุณพ่อ และนำกิ่งทุเรียนมาปลูกที่สวนในสภาพดินร่วนปนทราย เมื่อทุเรียนให้ผลผลิต ปรากฏว่าทุเรียน เนื้อแห้ง เนื้อเนียน หอมละมุน ลูกค้าติดใจและต้องกลับมาซื้อซ้ำทุกปี  โดยเฉพาะทุเรียนสายพันธุ์ชะนี เนื้อเหลือง สีเหลืองเข้ม หวาน มัน เหนียวหนึบ

ปัจจุบันสวนทุเรียนผสมผสานทั้ง 9 ไร่ ของป้านงค์ ได้พิสูจน์แล้วว่าแม้แต่พื้นที่นาก็สามารถนำมาปลูกทุเรียนผสมผสานให้ประสบความสำเร็จได้อย่างงดงาม สร้างรายได้ตลอดทั้งปี  “การมีสวนทุเรียนได้ทุกวันนี้ เป็นเพราะความชอบของคุณพ่อ ทำให้เรามีตรงนี้” คุณโอ๋ กล่าวทิ้งท้ายด้วยความภูมิใจ

สอบถามหรือเยี่ยมชมสวนได้ที่ สวนทุเรียนป้านงค์ หรือ คุณนฤมล รวยดี (โอ๋) 83 หมู่ 7 ต.เขาขลุง อ.บ้านโป่ง จ.ราชบุรี 70110 โทร.089-530-6642

อ้างอิง : นิตยสารพลังเกษตร ฉบับที่ 32